Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти

1-
расм. ISO 22000:2005 халқаро стандартининг асосий элементлари 
26 

---

серияларни навбатма-навбат жорий этиш яқин келажакда озиқ-овқат 
маҳсулотлари хавфсизлигини ижобий бўлишига замин яратади.
ISO 22000:2005 халқаро стандарти менежмент тизимига бошқа 
стандартларидан мустақил ҳолда қўллаш мумкин. Бунда у бирлашган 
хавфсизлик ва сифат менежменти тизимини яратишни енгиллаштириб, иккала 
стандарт мослашувчанлигини кучайтириш учун ISO 9001:2015 стандарти билан 
уйғунлашган. 
ISO 22000:2005 халқаро стандарти озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигига 
қонунчилик талаблари афзаллигини истовчи ташкилотларга талабларни 
аниқлаштиришга йўналтирилган. Бу халқаро стандарт озиқ-овқат тармоғининг 
(ишлаб чиқаришдан то истеъмолгача бўлган) ихтиёрий ташкилотлари 
шунингдек, бу ишлаб чиқаришни таъминлаш билан боғлиқ бўлган (бу тармоқ 
учун қадоқлаш материаллари, қўшимчалар ва ингредентлар қурилмалар ишлаб 
чиқарувчи) ташкилотлари учун ҳам мўлжалланган. ISO 22000:2005 бирлашган 
бошқарув тизимини, масалан, ISO 9001:2015 ва HACCP бирлаштириб жорий 
этишни истаган компаниялар учун ишлаб чиқилган. 
Шундай қилиб, ISO 22000 стандартларини озиқ-овқат занжиридаги барча 
турдаги: Ҳайвонлар учун озуқа ишлаб чиқаришдан тортиб то хом-ашё ишлаб 
чиқарувчи, озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи, ташиш ва сақлашни 
ташкиллаштирувчи, субпудратчилар, умумий овқатланиш ташкилотлари ва 
чакана савдо дўконларигача бўлган ташкилотларгача қўлланилади. 
ИСО 22000 халқаро стандарти ички ва ташқи афзалликларга эга. 
Ички афзалликлари: 
• 
Озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигининг барча параметрларини қамраб 
олувчи технологик жараённинг барча босқичларига тизимли ёндашиш; 
• 
Маҳсулот нуқсонини кечиктирмай, вақтида аниқлаш ва олдини олиш; 
• 
Маҳсулот хавфсизлигига таъсир қилувчи параметрларни назорат қилиш 
• 
Озиқ-овқат 
маҳсулотлари 
хавсизлигини 
таъминлашда 
бирдек 
маъсулликни белгиламоқ; 
• 
Ишлаб чиқаришда умумий ҳажмдаги нуқсонлар сонини камайтириш; 
27 

---

• 
ИСО 9001 халқаро стандарти ва озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлиги 
менежмент тизими билан интегратсиясининг қўшимча имкониятлари; 
• 
Давлат назорат органларини рухсатдан ташқари аралашувини чеклаш. 
Ташқи афзалликлари: 
• 
Ишлаб чиқарилаётган маҳсулотга истеъмолчилар ишончини ошириш; 
• 
Маҳсулотларни янги ташқи бозорларга чиқариш; 
• 
Турли хил тендер ва конкурсларда иштирок этишдаги қўшимча 
устунликларга; 
• 
Ишлаб чиқарилаётган маҳсулотни рақобатбардошлигини ошириш; 
• 
Инвеститсияга
жалб қилишни ошириш; 
• 
Маҳсулот сифати барқарорлиги ва хавфсизликни таъминлаш ҳисобига 
рекламатсиялар сонини пасайтириш; 
• 
Сифатли ва хавфсиз озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқарувчининг 
мавқеини кўтариш.