Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги термиз давлат универсиитети

 
17-мавзу.Умумийлик ва хусусийлик муносабатлари. 
Умумийлик 
умуминсоний, 
умумбашарий 
хусусиятларни 
ўзида 
мужассамлаштирувчи миллатлар, элатлар, халқлар, лаҳжалар, этнослар руқий 
дунѐсининг манбалари, ҳаракатлантирувчи кучлари, механизмлари, муиосабатлари, 
алоқалари мажмуасини вужудга келтиради. Хусусийлик эса алоҳида олинган унинг 
таркибий қисмларини ташкил қилувчи миллийлик кобиғидаги руҳият, қадрият ва 
маънавиятнинг 
намоѐн 
бўлиши, 
тараққиѐти 
|ўгрисидаги 
қонуниятларни 
умумлаштиради, акс эттиришдаги айрим фарқларини изоҳлаб бериш билан инъикос 
этишнинг мукаммаллик даражасини юзага келтиради. Умумийлик билан 
хусусийликнинг ўзаро боғланиши мақсадга мувофиқ, равишда амалга ошиб турса, 
табиат ҳодисалари, қолатлари, мўъжизалари, жамиятнинг ўзига хос хусусиятлари инсон 
ѐки миллат онгида мукаммал экс этади, кенг кўламда билимлар, кўникмалар, курашлар, 
ғоялар, хулқ-атвор тарзида маънавий дунѐ, яъни маънавият шаклида қатьий ифодага эга 
бўлади. 
18-мавзу. Миллий психология муаммолари 
Миллий характер. Миллий ҳис-туйғу (ҳиссиѐт). Миллий қиѐфа. Миллий онг. 
Миллий таъб. Миллий хулқ-атвор. Миллий тил. Миллий маданият. Миллий маънавият, 
қадрият, урф-одат, анъана, расм-русум, маросим. Миллий куй ва миллий рақс. Миллий 
ижодиѐт. 
19-мавзу.Миллий менталитетнинг тузилиши ва тавсифи. 
Менталитет (инглизча mentality деб аталиб) ақлнинг тузилиши, тафаккур деган 
маънони билдириб келса, ментал (инглизча mental) ақлий, руҳий тушунчалари 
моҳиятини англатади. Ҳозирги даврда мамлакатимизда худди шу маънода бу атамалар 
оммавий равишда қўлланилиб келинмокда. 
Лекин психологик нуқтаи назардан менталитет моҳиятига ѐндашсак, у ҳолда 
сезиларли даражада кенгроқ маънога эга эканлигига тўла ишонч ҳосил қилишимиз 
мумкин. Инглиз психологиясида менталитет тушунчасига гаъриф берилганида унинг 
кўп тузилмавийлиги (ҳар хил тузилишга эга жанлиги) ва серқирралилиги алоҳида 
таъкидлаб ўтилади. Кўпинча менталитетга ижтимоий жабҳанинг когнитив (билишга 
оид) модели тариқасида ѐпдашилади. Когнитив модель биринчи навбатда ўз ичига 
когнитив чизма тушунчасини қамраб олади. Кейинги тушунча таркибидан ижтимоий 
прототип, ижтимоий роль, ижтимоий муносабат (аttitud -аттитюд) жой эгаллагандир.