Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

А
со
си
й
 б
осқ
ич
ла
р 
Тайѐргарлик 
босқичи 
Ўйинни 
лойиҳалаш 
Ўйин
босқичи 
Ўйинни
бошлаш 
Гуруҳлар 
ўртасидаги 
мунозара 
Гуруҳда 
топшириқ 
устида 
ишлаш
-
сценарийни ишлаб чиқиш; 
- йўриқнома мазмунини ишлаб чиқиш; 
- моддий таъминотни тайѐрлаш; 
- гуруҳни шакллантириш 
- роллар тақисмоти; 
- муаммо ва мақсадларни вужуга 
келтириш; 
- шартлар, қоидалар, регламент ўрнатиш; 
- маслаҳат бериш 
- манбалар билан ишлаш; 
- тренинг; 
- “Ақлий ҳужум”; 
- ўйин техникаси билаш ишлаш 
- гуруҳларнинг чиқиши; 
- натижаларни ҳимоя қилиш; 
- мунозара қоидаси; 
- экспертлар фаолияти
- ўйинни якунлаш; 
- таҳлил; 
- ишни баҳолаш ва ўзига баҳо бериш; 
- хулоса ва умумлаштириш; 
- тавсиялар 
Таҳлил 
босқичи 
Жамоа 
ўртасидаги 
мунозара 
165

---

Ўйин жараѐнида ҳеч ким ҳалақит қилмаслиги керак. Борди-ю, 
зарурият бўлсагина фақат бошловчи иштирокчиларнинг 
ҳаракатларини тузатиши, уларни тўғри йўналтириши мумкин. 
Ҳар қандай жараѐн сингари ўйин якунида унинг ташкил 
этилиши, ўтказилиши юзасидан муҳокама ўтказилиши зарур. 
Муҳокама чоғида ўйин иштирокчилари, томошабин (жамоанинг 
ўйинда иштирок этмаган аъзолари), экспертлар ўйиннинг ташкил 
этилиши ва ўтказилиши юзасидан ўз фикр-мулоҳазалари, 
таклифларини билдиради.
Муҳокама жараѐни қуйидаги тартибда ташкил этилади: 
Ўйин технологияларининг методик таъминоти лойиҳа, 
ўйиннинг мезонлари, иш қоғозлари (методик кўрсатмалар), ўйин 
моҳиятини ѐритувчи ҳужжатлар (сценарий) кабилардан иборат. 
Педагогик жараѐнда қўлланиладиган ўйинлар субъект фаолиятини 
тақозо этадиган ҳамда машина (м: компьютер) ўйинлари тарзда 
фарқланади. Шунингдек, педагогик ўйинлар жараѐнида ҳам турли 
воситалар (компьютер, имитацион тренажѐрлар, спорт анжомлари 
(копток, арқон, ҳалқа), хомашѐлар (пластлин, юмшоқ 
ўйинчоқларни ясаш учун материаллар, рангли қаламлар, иш 
қоғозлари, ўйинчоқлар, леголар, конструкциялар, декорациялар ва 
б. керак бўлади.
Шундай қилиб, ўйин технологиялари шахсга йўналтирилган 
таълим турлари орасида муҳим ўрин тутади. Ўйин 
технологияларининг талабаларга бир қадар эркинлик бера олиши, 
фаол ҳаракат ва мулоқотга асосланиши, баъзан мусобақа, 
беллашув характерига эгалиги улар воситасида ўқув 
материалларини пухта ўзлаштирилиши учун зарур шароитни 
яратишга хизмат қилади. Педагогик мақсадларда қўлланиладиган 
ўйин технологиялари таълим бериш (ўргатиш), тарбиялаш ва 
- тақризчиларни чиқишлари; 
- 
фикрлар алмашинуви;
- 
иштирокчиларнинг ўз қарорлари ва хулосаларини 
ҳимоя қилишлари;
- 
ўйинга якун ясаш
166

---

ривожлантириш характерига эга. Таълим жараѐнида қайси 
характердаги ўйин технологиясининг қўлланилиши ўқув 
материалининг мақсади, вазифалари, мазмуни, етакчи ғоялари, 
шунингдек, қандай натижани қўлга киритишга хизмат қилишига 
мувофиқ танланади. Ўйин технологиялари воситасида ташкил 
этилган ўқув машғулотлари барча талабаларни бирдек қизиқтира 
олади. Бу эса ҳар бир ўқитувчидан таълим жараѐнида ўйин 
технологияларини фаол қўллашни тақозо этади.