Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

I. Индивидуал таълим моҳияти ва технологиялари. Шахсга 
йўналтирилган таълим турларидан яна бири – индивиуал таълим 
саналади.
Бу турдаги таълим шахсга йўналтирилган таълим турлари 
орқасида муҳим, шунингдек, долзарб глобаллашув шароитида 
долзарблик касб этади. Индивидуал таълимнинг аҳамиятли жиҳати 
шундаки, талаба ўқув фаолиятининг мазмуни, методлари ва 
суръатини унинг хусусиятларига тўла мослаштирилишини назарда 
тутади. Бу турдаги таълим талаба учун ўзининг ички 
имкониятларини тўлақонли намоѐн этиши учун зарур шароитни 
яратади. Ўқув материалларини ўзлаштириш учун ўзи сарфлаѐтган 
кучни назорат қилиб бориш, ўзи учун қулай вақтда таълим 
олишни кафолатлай олиши билан таърифланади. Индивиуал 
таълим ўқитиш жараѐнида ҳар бир талаба шахсий 
Индивидуал таълим – таълим жараѐнида ўқитувчининг 
фақатгина бир нафар ўқувчи билан ѐки ўқувчининг таълим 
воситалари (адабиѐтлар, компьютер, телевидение, радио ва б. 
ахборот технологиялар) билан ўзаро ҳамкорлиги асосида ўқув 
материалларининг ўзлаштирилишини таъминлашга
йўналтирилган таълим
168

---

имкониятларининг инобатга олинишини таъминлабгина қолмай, 
барча талабаларнинг ривожланиши учунгина эмас, шу билан бирга 
жамоа негизида ҳар бир талабанинг ривожланиши, шахс ва 
мутахассис сифатида камол топиши учун зарур шароитни 
яратишга хизмат қилади. 
Моҳиятига кўра индивиуал таълим ҳар бир талабанинг 
индивиуал хусусиятларининг тўла инобатга олиниши учун ўқитиш 
шакллари, методлари ва воситаларини самарали танлаган ҳолда
ўқитиш жараѐнини ташкил этилишини, ҳар бир талабага 
индивидуал ѐндашишни таъминловчи турли ўқув-методик, 
психологик-педагогик 
ҳамда 
ташкилий-бошқарув 
чора-
тадбирларини белгилашга қаратилган фаолият мазмунини 
ѐритишни англатади. Англанганидек, ўқув жараѐнини индивиуал 
ташкил этишга бўлган ѐндошув ҳамда ўқитишнинг индивиуал 
шакли сўз юритилаѐтган таълимнинг устувор жиҳатлари саналади. 
Индивидуал таълим мақсад, мазмун, шакл, метод ва 
воситалардан иборат динамик тизимга эга. Айни вақтда ушбу 
таълимнинг қуйидаги турлари мавжуд (53-расм): 
 
 
53-расм. Индивидуал таълимнинг асосий турлари