Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти “бухгалтерия хисоби ва аудит” кафедраси

Аҳамиятли баҳолаш – аниқ қийматни белгилаш имкони бўлмаганида ёки хўжалик юритувчи субъектга нисбатан мустақил ташқи баҳолар мавжуд бўлмаганида раҳбарият томонидан ҳисоблаб чиқилган бухгалтерия ҳисоботи кўрсаткиялари қиймати. Баҳолаш қийматига резервлар, фондлар ва бухгалтерия ҳисоботининг тартибга солувчи моддалари киради.

Бош (катта) аудитор – аудиторлик ташкилотининг профессионал ходими бўлиб, муайян аудиторлик назорати жараёнида ушбу назоратнинг оддий иштирокчиларини бошқариш вазифаси топширилиши мумкин бўлган даражада етарли юқори малакага эга бўлган ходим.

Аудит танлови – 1) Кенг маънода: иқтисодий субъектнинг бухгалтерия ҳисоботи ҳужжатларини барчасини эмас, балки танлов асосида аудиторлик назорати ўтказилиши. 2) Тор маънода: назорат қилинаётган ҳужжатларнинг барчаси ҳақида хулоса чиқариш мақсадида маълум тарзда танлаб олинган элементлар йиғиндиси.

Бухгалтерия ҳисоботининг таркибига кирмайдиган маълумотлар – аудит назорати ўтказилаётган иқтисодий субъект ҳолатини ифодаловчи маълумотлар. Бу маълумотлар баъзи аналитик процедуралар ўтказилганда қўлланилади.

Ҳисобот даври – иқтисодий субъектнинг бухгалтерия ҳисоботи тузиш учун лозим бўлган сана.

Бухгалтерия ҳисоботини тайёрлаш даври – иқтисодий субъектнинг ҳисобот даври учун бухгалтерия ҳисоботини тузиш бўйича ишларнинг тугатилиш санаси.

Аудиторлик хулосаси имзолаётганда қўйилган сана бўлиб, ундан кейин аудит билан боғлиқ барча маълумот материалларини текшириш тугатилади ва текширилаётган иқтисодий субъектнинг розилигисиз аудиторлик хулосасига биронта ўзгартириш киритилмайди.

Бухгалтерия ҳисоботининг тақдим этиш санаси - иқтисодий субъектнинг бухгалтерия ҳисоботини унинг мулкдорига тақдим этиш куни ва алоқа ташкилотининг штемпелинида белгиланган жўнатиш санаси. Мулкдорларга тақдим этиш деганда қуйидаги 4 саналардан илгарироғи тушунилади;

а) бухгалтерия ҳисоботини таъсисчиларга, иштирокчиларга, таъсис ҳужжатларига биноан юритиш иштирокчиларига тақдим этиш санаси;
б) иқтисодий субъектни рўйхатдан ўтказиш жойидаги худудий статистика органларига бухгалтерия ҳисоботини тақдим этиш санаси;
в) бухгалтерия ҳисоботининг қонунчиликка биноан бошқа манзилга тақдим этиш санаси;
г) бухгалтерия ҳисоботининг эълон қилиниш санаси.

70.