Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Каттақўрғон шаҳар тарихи ўлкашунослик музейи. Каттақўрғон шаҳар 
тарихи ўлкашунослик музейи 1974 йилда жамоатчилик асосида ташкил 
этилган. Аввалига музей учун 1804 йилда маърифатпарвар Муҳаммад 
Аминхўжа Нақиббек томонидан қурилган мадраса биноси ажратилади. 
Айни пайтда эса музей Каттақўрғон шаҳридаги Ўзбекистон кўчаси 105-
уйда жойлашган тарихий бинода фаолият юритиб келмоқда. 1982 йилда музей 
вилоят давлат музей-қўриқхонаси таркибига киритилган. Музейда ноёб ашёлар 
ва артефектлар сақланмоқда ҳамда экспозицияларда намойиш этилмоқда. 
Кўргазмалардан этнографияга оид бўлган, ўлкада кенг қўлланилган, юксак 
даражада тайёрланган анъанавий кийим-кечаклар ва тақинчоқлар ўрин олган. 
Ташриф буюрувчилар диққатини XIX асрнинг охири ва XX асрнинг бошларида 
турли моҳир чеварлар томонидан тайёрланган миллий-декоратив кийимлар 
намуналари ўзига жалб этади. 
39-расм. Музейнинг ташқи кўриниши 
 
Булар жойнамозлар, сўзаналар, ойна халтачалари ва бошқалардан 
иборатдир. Бу ашёлар ўзларининг тикилиш услуби, орнаменти, композицияси 
ва ранглар уйғунлиги билан ажралиб туради.
Музейда кўплаб археологик ашёлар мавжуд бўлиб, улар ўлканинг тарихи, 
одамларнинг турли даврлардаги турмуши тўғрисида маълумот беради. Музейда 
ушбу ўлка мусаввирларининг кўплаб асарлари тўпланган. Ўлка табиатини 
ифодаловчи табиат бўлими ниҳоятда қизиқарлидир. 

---

57 
III-БОБ. САМАРҚАНДНИНГ БУГУНГИ КУНИ 
 
3.1. Самарқанднинг умумий тавсифи 
 
Самарқанд вилояти Ўзбекистон Республикасининг марказида, Зарафшон 
водийсида жойлашган. Шимолий-шарқда Жиззах вилояти, шарқда Тожикистон 
Республикаси, жанубда Қашқадарё вилояти, ғарбда ва шимолий-ғарбда Навоий 
вилояти билан чегарадош.
Вилоят 1938 йил 15 январда ташкил топган.
Умумий майдони 16,77 минг кв.км.
Аҳоли сони – 3651,7 минг киши (2017 й).
Самарқанд вилояти 14 та тумандан иборат. Булар: Булунғур, Иштихон, 
Жомбой, Каттақўрғон, Нарпай, Нуробод, Оқдарё, Пайариқ, Пастдарғом, 
Пахтачи, Самарқанд, Тойлоқ, Ургут ва Қўшробот. Самарқанд вилояти 
туманлари сони бўйича Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятлар орасида 
биринчи ўринни эгаллайди. 
Шаҳарлар сони 11 та. Вилоятнинг йирик шаҳарлари: Самарқанд, 
Каттақўрғон, Ургут, Оқтош, Булунғур, Жума, Жомбой, Челак, Иштихон. 
Маркази Самарқанд шаҳри. Кўҳна, ноёб тарихий обидаларга бой бўлган 
Самарқанд шаҳри вилоятнинг марказий шаҳри бўлиб, у 1924-1930 йилларда 
Ўзбекистон пойтахти вазифасини бажарган. 
Вилоятнинг марказий қисми гўзал воҳадан иборат бўлиб, бу воҳа унча 
кенг бўлмай шарқдан-ғарбга томон Зарафшон ва Туркистон тоғ тизмалари 
орасини эгаллаган. Вилоятнинг асосий суғориладиган ерлари худди анашу 
майдонларни эгаллаган. 
Самарқанднинг тарихий ва маданий қийматини ҳисобга олган ҳолда, 
Ўзбекистон ҳукумати ушбу қадимий ва ҳамиша навқирон шаҳарнинг тарихий 
ва маданий ёдгорликларини сақлашга алоҳида эътибор қаратмоқда. 
 
40-расм. Самарқанд вилояти харитаси 

---

58 
Қолаверса Самарқанд шаҳрида 1997 йилдан буён ҳар икки йилда бир 
марта ўтказиб келинадиган «Шарқ тароналари» халқаро мусиқа фестивали 
дунёнинг 
турли 
бурчакларидан 
шарқ 
мусиқаси 
созандалари 
ва 
ихлосмандларини ўз бағрига чорлайди.