Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис

Маълумотларнинг релясион модели. Релясион МБ кучли назарий фундаментга эга бўлиб, у математик муносабатлар (отношения) назариясига асосланган. Маълумотларнинг релясион модели концепцияси 1970 йилда Э.Ф.Кодд томонидан таклиф қилинган бўлиб, у маълумотларни тавсифлаш ва тасвирлашнинг амалий дастурларидан боғлиқ бўлмаслигини таъминлаш масаласини ҳал қилиш учун хизмат қилади.
Маълумотларнинг релясион модели асосида «муносабат» тушунчаси ётиб, у инглизча релатион сўзидан олинган. Баъзи бир қоидаларга амал қилган ҳолда муносабатларни икки ўлчовли жадвал кўринишда тасвирлаш мумкин. Жадвал ҳар қандай одамга тушунарли ва қулайдир.
Реал дунё объектлари ҳақидаги маълумотларини ЭҲМ хотирасида сақлаш ва улар орасидаги муносабатларни моделлаштириш учун муносабатлар (жадвал) тўпламидан фойдаланиш мумкинлигини Э.Ф.Кодд исботлаб берди.
Масалан “ талаба” мазмунини сақлаш учун ТАЛАБА муносабатидан фойдаланилади.
Бу мазмуннинг асосий хусусиятларини қуйидаги жадвалнинг устунлари тасвирлайди:

ТАЛАБА

Фамилияси И.Ш	Туғилган сана	Босқич	Мутахасислиги
Исломов М.Н	15/01/1990	4	менежмент
Пўлатов М. У	12/03/1991	4	туризм

Муносабат устунлари атрибутлар деб аталади ва уларга номлар берилади.

Муносабат атрибутлари номларидан иборат рўйҳати муносабатлар схемаси дейилади.