Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

олганда, аҳолининг ҳамма қатламлари учун томорқа яхшигина 
даромад манбаига айланди. 
Томорқа – халқимизнинг меҳнатсеварлигини ёрқин ифода этувчи 
оилавий хўжаликдир. Шу сабабли ҳар йили илғор томорқа хўжаликлари 
кўрик-танловини ўтказиш мақсадга мувофиқ бўлар эди. Томорқа даромад 
манбаи сифатида яқин орада ўз аҳамиятини йўқотмайди, чунки у моҳиятан 
бозор хўжалигидир. 
Аҳоли даромадлари – бу, аҳоли ёки унинг оила аъзолари 
томонидан маълум давр ичида олинган ёки ишлаб чиқарилган пул ва 
натурал маблағлар йиғиндисидир. Инсон ҳаётида аҳолининг талаб-
эҳтиёжлари даражаси ва таркиби даромадларнинг бевосита миқдорига 
боғлиқдир. 
Республика аҳолисининг турмуш даражасини янада ошириш ва 
фуқароларга ижтимоий мададни кучайтириш мақсадида 2005 йилнинг 1 
майидан бошлаб бюджет муассасалари ва ташкилотлар ходимларининг иш 
ҳақи, барча турдаги пенсиялар ва ижтимоий нафақалар, олий ўқув юртлари 
талабаларининг, ўрта махсус касб-ҳунар ўқув юртлари ўқувчиларининг 
стипендиялари 1,2 баравар оширилди ва энг кам иш ҳақи ойига 7835 сўм 
қилиб белгиланди
1
. 
Даромадлар даражасини таҳлил этиш, ўлчаш ва тахмин қилиш учун
даромадларнинг ҳар хил турлари ва кўрсаткичларидан фойдаланилади. 
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «2005 йилнинг 1 майидан бошлаб иш ҳақи, пенсиялар, 
степендиялар ва ижтимоий нафақалар миқдорини ошириш тўғрисида» 2005 йил 13 апрелдаги фармони, 
XXI аср рўзномаси, 16 (69) –сон 2005 йил 14 апрел. 

---

90 
Шунинг учун ҳам уларнинг энг кўп тарқалган турларини кўриб чиқишимиз 
зарур. 
Даромадларнинг пул ва натурал шакллари. Аҳолининг пул 
даромадлари меҳнаткашлар учун иш ҳақи ҳисобидаги барча пул 
маблағлари тушуми; пенсиялар, стипендиялар, турли нафақалар; мулкдан 
фоиз, дивидендлар, рента кўринишидаги даромадлар; акциялар, қимматли 
қоғозлар, кўчмас мулк, чорва ҳайвонлари, томарқа хўжалиги 
маҳсулотлари, турли буюмлар ва бошқа товарларни сотишдан тушадиган 
пул тушумлари, турли хизматлар кўрсатиш учун ҳақлар ва ҳоказолардан 
ташкил топади.