Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат университети

ЎТ муаллифи: Арабов 
Н.У. 
Ўқитувчи: 
Арабов Н.У. 
Ўқув машғулоти шакли: 
Муаммоли маъруза 
Маъруза 
машғулоти 
тузилишининг режаси:  
1. Mehnat resurslari balansining iqtisodiyotni tartibga 
solishdagi ahamiyati 
2. Mehnat resurslarining hisobot balansini tuzish uslubi 
3. Ish bilan band bo’lmagan ishga joylashishga muxtoj 

---

254 
shaxslarning sonini aniqlash 
Ўқув машғулотининг мақсади: Истеъмолчи танлови назариясининг моҳияти ва 
нафлилик функциясидан келиб чиқиб талабнинг шаклланиши тўғрисидаги кенг қамровли 
билимларни ривожлантириш.
Ўқитиш воситаси: 
Маъруза матни, проектор, график органайзер.
Ўқитиш 
методи 
ва 
шакли: 

Маъруза, мулоқот, сухбат, Дельфи техникаси; 

Гурухларга бўлинган ҳолда. 
Ўқитиш шартлари: 
Гурухий ишлаш учун техник жихозланган 
аудитория. 
Мониторинг 
ва 
бахолаш: 
Оғзаки назорат(Савол-жавоб тарзида), муаммоли 
саволлар ва рейтинг бали асосида бахолаш. 
“Истеъмолчи танлови назарияси” мавзуида тайёрланган маърузанинг технологик 
картаси 
Босқич
лар 
Ўқитувчи фаолиятининг мазмуни 
Талаба 
фаолиятининг 
мазмуни 
1-
босқич
Ўқув 
машғулоти 
мавзусига 
кириш 
1.1.Фаннинг номи эълон қилинади. 
Унинг режалари билан таништиради. 
Бугунги маъруза муаммоли тарзида 
ўтилиши хабарини етказади.
Тинглайдилар. 
2-
босқич 
Асосий 
босқич 
2.1. 
Мавзуни 
нечоғли 
долзарблигини талабаларни сухбатга 
чорлаган тарзда ва уларга қуйидаги 
саволларни бериб аниқлик киритади: 

Истеъмолчининг танловини 
бозор шароитида қайси омиллар 
белгилайди? 

Чекли 
нафликнинг 
мазмунини изохланг 

Чекли нафликни камайиш 
қонунини 
хаётга 
тадбиқ 
этиш 
мумкинми? 

Бефарқлик 
эгри 
чизиқларининг шакли ва жойлашуви 
нима билан аниқланади?

Бефарқлик эгри чизиқлари 
нима учун кесишмайди? 

Истеъмолчининг танловига 
товар 
нархи 
ва 
истеъмолчи 
даромадини қандай таъсир қилишини 
изохлаб беринг. 
2.2. 
Истеъмол 
назарияси 
ва 
истеъмолчининг қарор қабул қилишда 
мавжуд имконият доирасида максимал 
даражада ўз эхтиёжини қондириш 
Талабалар 
саволларни 
диққат 
билан 
тинглаб, 
ўз 
қарашларини баён этадилар. 
График 
кўринишидаги 
чизмаларни ўз конспектларига 
кўчириб оладилар. 
Барчасини ёзиб оладилар. 
Саволларга 
жавоб 
берадилар, ўз қарашларини баён 
этадилар. 
Тушунмаган 
саволларини ўқитувчига бериб 
ойдинлик киритиб борадилар. 

---

255 
даражаси 
тушунтирилади. 
Талабаларнинг 
хам 
истеъмолчи 
сифатида қанда йўл тутишларини 
билиш учун муаммоли топшириқни 
ўртага ташлайди. 1-Илова. 
2.3. Муаммонинг ечимини ва 
таҳлилини талабалар билан бирга 
мухокама 
қилади. 
Талабаларнинг 
билдираётган қарашларига жавобан ўз 
сўзини айтади. 
2.4. Талабаларни олтитадан кўп 
бўлмаган гурухларга бўлади. Гурухий 
ишлаш тартибини ташкиллаштиради. 
2.5. 
Тақдимотни 
бошлаш 
зарурлигини айтади ва гурухларнинг 
ишлаган натижалари мухокамасини 
бошлайди. Талабалар билан бирга 
берилган 
жавобларнинг 
қанчалик 
хақиқатга яқин эканлиги ва мантиқан 
тўғрилигини ўрганиб чиқади. Мавхум 
бўлган қарашларга ва очиқ қолган 
муаммонинг 
қирраларига 
ойдинлик 
киритади. 
2.7. Биринчи қўйилган муаммо 
ичидаги масалага жорий хулосани 
ясайди.
2.8. 
Тарқатма 
материални 
тарқатади ва уни диққат билан ўқиб 
чиқиб, 
жадвални 
тўлдиришларини 
таклиф қилади. Қуйидаги саволга жавоб 
бериб, ФСМУ жадвалини тўлдиришни 
айтади. 2-Илова
3-
босқич 
Якуний 
босқич 
3.1. 
Талабаларнинг 
муаммони 
ечиш 
бўйича 
қилган 
хатти 
харакатларини тахлил қилади. Уларнинг 
тайёргарлик даражаларига бахо беради
Якуний хулосалар қилинади. Талабалар 
диққати 
энг 
асосий 
нарсаларга 
қаратилади. Слайд 
3.2. 
Мустақил 
ишлаш 
учун 
топшириқлар берилади 3-Илова. 
Тинглайдилар. 
Жавобларни танлаб керакли 
белгини қўйишадилар.
Тинглайдилар.