Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги “операцион тизимлар” модули бўйича

3.2 – расм. компьютерларнинг ўзаро алоқасидаги операцион тизим компонентларининг ўзаро алоқаси.

Амалиётда тармоқ операцион тизимларини қуришда бир нечта ёндашишлар юзага келди (3.3 – расм).

Lan Manager (OS/2 устида)

Persinal Ware (DOS 7 устида)



ОТ тармоқ функциялари бошиданоқ кўзда тутилган ҳолат
Windows NT Workstation
Windows NT Server


3.3 – расм. Тармоқ ОТ ларни қуриш вариантлари

Биринчи тармоқ ОТ лари ҳозирги локал ОТларнинг йиғиндисидан ва унинг ўрнатилган тармоқ қобиғидан иборат бўлган. Шу билан бирга локал ОТ га асосий тармоқ функцияларини бажарувчи тармоқ қобиғи учун керак бўладиган минимум тармоқ функциялари ўрнатилган. Бундай ёндашишга мисол бўлиб ҳар бир компьютерда MS DOS операцион тизимининг ишлатилишини олиш мумкин (учинчи версиясидан бошлаб унда файлларга қўшма рухсатни таъминлайдиган файлларини ва ёзувларни қулфлаш каби ўрнатилган функциялари пайдо бўлди). Локал ОТ устидан тармоқ қобиғи кўринишида тармоқ ОТларини қуриш принциплари замонавий ОТларда ишлатилади, буларга, масалан, LANtastic ёки Personal Ware киритиш мумкин.

Бироқ бошданоқ тармоқда ишлаш учун мўлжалланган операцион тизимларни ишлаб чиқиш йўли анча эффектли кўринади. Бундай ОТ ларнинг тармоқ функциялари уларнинг асосий тизим модуллари ичига чуқур ўрнатилган бўлади, бу эса уларнинг логик мукаммаллиги, осон ишлатилиши ва модификацияси, шунингдек юқори унумдорлигини таъминлайди. Бундай ОТ га мисол қилиб Microsoft фирмасининг Windows NT тизими ҳисобланади, бу тизим ўрнатилган тармоқ воситалари ҳисобига маълумотларни ишлаб чиқарилиши ва ҳавфсизлигини шу фирмани ўзидан чиққан (IBM фирмаси билан бирга) LAN Manager ОТ таққослаганда анча юқори кўрсаткичларини таъминлайди.


3.2.Замонавий тармоқ операцион тизимлар.


Бир рангли тармоқ операцион тизими ва ажратилган серверли операцион тизим
Тармоқ компьтерлари ўртасида функцияларни қандай бўлинганлигига қараб, тармоқ ОТ ва шу билан тармоқларнинг ўзи ҳам иккита синфга бўлинади: бир рангли ва икки рангли(3.4 – расм). Охиргисини кўпроқ ажратилган серверли тармоқлар деб аташади.
а) (б)