Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

тармоқлари
Ethernet 
Коммутациялана-
диган IP 
GE, Ethernet 
FICON, 
ESCON, 
Fibre 
IPтармоқлардаги маршрутлаштиришнинг алгоритмлари ва 
протоколлари (RIP, ISIS, OSPE, MPLS, BGPR) 
 
TCP 
 
UDP 
OSI 
сатҳлари 
транспорт 
ники 
Тармоқнинг 
Каналли 
Физик 
Кичик 
сатҳлар: 
Транспорт
нинг
Маршрут 
лаштири
шники 
Пакетли 
коммута 
циянинг
Таянч 
тармоқла
р

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
58 
3.2-расм. NGN транспорт тармоғининг замонавий концепцияси 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
59 
Физик сатҳда техник ечимларнинг поливариантлиги мавжуд. Оператор 
бир хил даражада фақат ТОАЛ асосида ТОУТ ни WDM ва / ѐки оптик комму-
тация системалари билан узатиш системаларини ишлатиш мумкин.
Транспорт тармоқларининг каналли сатҳида турли технологиялар 
ишлатилади, улар ТОУТнинг физик сатҳида IP протоколи бўйича маълу-
мотларни юклаш имконини беради. 3.2-расмда кўрсатилганидек мумкин 
бўлган вариантлар сифатида NGSDH (SDH нинг янги авлоди) технологияси, 
Ethernet ва Cigabit Ethernet (GE) тармоқлари, ишлатилаѐтган АТМ ва Frame 
Relay тармоқлари ҳамда ахборотни сақлаш (SAN) системаларининг техноло-
гиялари стеки қўлланиши мумкин, уларга Fiber Channel, FICON, ESCON 
технологиялари киради. Санаб ўтилган технологиялардан ташқари ТОУТ га 
IP дейтаграммаларини юклаш варианти ҳам йўл қўйилади, бу расмда бутун 
кўпсатҳли структурани IP технология билан вертикал кесимдек кўрсатилган. 
Бундай вариант охирги пайтда кам ишлатилади, бироқ назарий жиҳатдан у 
қўлланилиши мумкин.
Барча ечимлар тармоқли сатҳда бирлаштирилади, у ўз ичига иккита 
кичик сатҳларни олади. Қуйи кичик сатҳда каналли сатҳдаги турли 
системалардан келадиган маълумотлар IP ягона форматининг дейтаграм-
маларига ўзгартирилади, юқори кичик сатҳ олинган дейтаграммаларнинг 
маршрутлашини ташкил этиш борасида турли ечимларни бирлаштиради.
Моделни транспортли сатҳ тугаллайди, у ерда IP дейтаграммалар ТЕР 
ѐки UDP кадрларга йиғилади ва транспорт тармоғи бўйича узатилади.
OSI нинг кейинги сатҳлари бошқарув ва хизмат кўрсатиш сатҳларига 
киради. 3.2-расмдан кўриниб турибдики, OSI сатҳлари бўйича техник 
ечимларнинг аниқ бўлиниши мавжуд эмас: баъзи-бир технологиялар бир 
неча сатҳларнинг функцияларини бир вақтнинг ўзида бажаради, бошқалари –
фақат алоҳида сатҳлар ѐки ҳатто кичик сатҳларнинг функцияларини 
бажаради. Бунинг хаммаси транспорт тармоғи технологияси тавсифига OSI 
моделини ишлатиш эффективлигини гумон остига қўяди. Поливариант 
ечимларни классификациялаш эффективроқдир, улар таянч тармоқларнинг 
кичик сатҳларининг ечимидек бўлиб физик ва каналли сатҳда мавжуд бўлиб 
ўз ичига ТОАЛ, WDM, NGSDH оптик коммутация ва магистрал Ethernet 
технологияларни олади. Бу кичик сатҳдан юқорироқ пакетли коммутация