Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги нтм

Бухгалтерия ҳужжатларининг таркибий тузилиши ва уларни расмийлаштириш тартиби.

Ҳужжатларда албатта, улардаги ёзувлар ҳақиқийлигини тасдиқлаш ҳуқуқига эга бўлган шахслар бўлиб, уларнинг сони, рўйхати корхона раҳбари томонидан тасдиқланади. Қимматбаҳо ва жуда камёб ҳисобланган моддий бойликлар берилиши расмийлаштириладиган ҳужжатларга имзо чекиш ҳуқуқига эга шахслар чегараланган бўлиши керак.
Дастлабки ҳужжатларни
расмийлаштиришга
қўйиладиган асосий талаблар
Тасдиқланган
рўйхатга
намунавий
ҳужжатлар
шакли бўйича
тўлдирилиши
лозим
Барча
зарур
реквизитлар
бўлиши
Лозим
Хўжалик муо-
маласи содир
бўлган пайтда,
айрим ҳоллар-
да содир
бўлгандан
дархол расмий-
лаштирилиши
лозим
Дастлабки ҳужжат-
ларни тўлғазиш
уларни архивда
сақлаш учун
ўрнатилган муддат
давомида ёзувлар-
нинг сақланишини
таъминлаш лозим

6.3. Ҳужжатларнинг айланиши

Ҳужжатларнинг айланиши бирламчи
ҳужжатлар тузилиб, уларни қайта
ишлаб ва умумлаштириб, гуруҳлашдан
сўнг, архивга топширилгунгача бўлган
ҳаракатидир.
Бухгалтерия ҳисобининг ҳар бир объекти ҳужжатлари алоҳида айланиш тизимига эга.

Ҳужжатларнинг айланиш жадвали.

Ҳужжатларнинг номи

Ҳужжатларнинг тузилиши

Ҳужжатларни текшириш

Ҳужжатларни қайта ишлаш

Архивга топшириш

Нусха сони

Ёзишга жавобгар

Расмийлаштиришга жавобгар

Бажариш учун жавобгар

Бажариш муддати

Текширишга жавобга

Ким тақдим қилади

Тақдим этиш тартиби

Тақдим этиш муддати

Бажарувчи

Бажариш муддати

Ким бажаради

Бажариш муддати

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Талабнома накладной

2

Цех

Бухгалтерия моддий бўлим

Омборхона

Ҳар куни соат 15:00гача)

Бухгалтерия моддий бўлим

1-нусха цехга, 2-нусха омборга

Ҳисобда, реестрда

Ҳар куни (соат 17:00гача)

Бухгалтерия моддий бўлим

Ҳар куни

Бухгалтерия моддий бўлим

Чорак сўнгида

6.4. Инвентаризация ҳақида тушунча ва натижасини расмийлаштириш

Инвентаризация корхона маблағини текшириб, рўйхатга олиш ва олинган маълумотларни ҳисоб маълумотлари билан таққослаш демакдир. Ёки инвентаризация хўжалик маблағлари ва уларнинг ташкил топиш манбалари, хўжалик жараёнларини бухгалтерия ҳисоби ҳужжат-ларига асосан қайта рўйхатдан ўтказишдир.

Инвентаризация турлари.

Корхона маблағлари асосан ҳисбот йилининг 1 октябридан кейин инвентаризация қилинади, бунга сабаб йиллик ҳисобот маълумотлари ҳақиқийлигини таъминлашдир. Аммо қуйидаги ҳолатларга ҳам эътиборни қаратмоқ зарур: кутубхона фондлари 5 йилда бир марта, йирик силжимайдиган асосий воситаларни 3 йилда бир марта, озиқ-овқат товарларини бир йилда 2 марта, кассадаги нақд пуллар эса ҳар ойда инвентаризация қилинади.
Инвентаризация ўтказилиш
даврига кўра режали ва
режасиз (тўсатдан) амалга
оширилади.
19-сон БҲМС
ИНВЕНТАРЛАШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ ВА ЎТКАЗИШ

Инвентаризацияни ўтказиш ва натижасини расмийлаштириш тартиби.

Инвентарлаш ва бошқа текширишлар пайтида аниқланган бойликларнинг ҳақиқатда мавжудлиги бухгалтерия ҳисоби маълумотларидан фарқлари қуйидагича тартибга солинади:

• ортиқча чиққан асосий воситалар, моддий бойликлар, пул маблағлари ва бошқа мол-мулк кирим қилиниши ва тегишлича хўжалик юритувчи субъектнинг молиявий натижаларига ёки бюджет ташкилотини молиялашни (фондларни) кўпайтиришга қайд этилиши, кейинчалик ортиқча чиқиш сабаблари ва айбдор шахслар аниқланиши керак;
• белгиланган меъёрлар доирасида бойликларнинг йўқолиши хўжалик юритувчи субъектлар раҳбарларининг фармойишига кўра ишлаб чиқариш ва муомала чиқимларига ёки бюджет ташкилотини молиялашни (фондларни) камайтиришга ҳисобдан ўчирилади. Йўқолиш меъёрлари ҳақиқатда камомад аниқланган тақдирдагина қўлланиши мумкин.

Инвентарлаш натижалари инвентарлаш тугаган ойдаги ҳисоб ва ҳисоботда, йиллик инвентарлашда эса йиллик молиявий ҳисоботда акс эттирилиши керак.

7.1. Бухгалтерия ҳисоби регистрлари ҳақида тушунча ва уларнинг аҳамияти

Ҳисоб регистрлари «регистрация» сўзидан олинган бўлиб, бухгалтерия ҳисоби ёзувларини рўйхатга олувчи ҳужжатлар деган маънони англатади.
Ҳисоб регистрларининг аҳамияти
шундаки, уларга счётларда
тегишли кўрсаткичлар акс
эттирилади, умумлаштирилади,
ой охирига қолдиқлар аниқланади
ва умуман, хўжалик маблағлари
ҳамда уларнинг ташкил топиш
манбалари билан боғлиқ
маълумотлар акс эттириб борилади.