Ўзбекистон республикaси олий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлиги низомий номидaги

Adabiyotlar
1.Korsunskaya .B.D. Razvitie rechi gluxix doshkolnikov –M.: 2000.
2.
Korsunskaya .B.D. Chitayu sam Kniga dlya chteniya gluxix doshkolnikov.-
M.1999 
 

---

583 
5- SHO`BA. “MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASALARIDA CHET 
TILLARNI O‘QITISH METODIKASINI TAKOMILLASHTIRISH”.
MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARGA INGLIZ TILINIDA NUTQINI 
SHAKLLANTIRISH KICHIK SAHNA SYUJETLARINI 
UYUSHTIRISHNING AHAMIYATI 
 
Umirova Navruza Mamasoliyevna 
Sharof Rashidov nomidagi SamDU Xaqaro ta’lim dasturlari fakulteti assistenti. 
Prezidentimizning 2012 yil 10-dekabrda chiqargan “Chet tillarni o’qitishni yanada 
takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori ishlab chiqilgandan buyon ingliz 
tili fanini o’qitishga yanada mas’uliyatli yondashgan holda turli pedagogik 
texnalogiyalar,ilmiy-amaliy metodlar, darsliklar, adabiyotlar, o’quv qo’llanmalar 
foydalanish uchun ishlab chiqilib amalda foydalanib kelinmoqda. 
Bundan tashqari Maktabgacha ta’li va tarbiya to’g’risidagil 2019-yil 22-oktabrda 
qabul qilingan Senat tomonidan 2019-yil 14-dekabrda ma’qullangan qonunga muvofiq 
hamda “Ilk qadam” davlat dasturi asosida Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida 
mashg’ulotlarni beshta markazlarda olib borilishi bolalarning aqliy va jismoniy 
tayyorgarligini oshirish va davlar talablari asosida tayyorlashni taqazo qiladi. Bolalarni 
ingliz tilida elementar so’zlarni ayta olishi, to’g’ri talaffuz qilishi, so’zlarni kerakli 
vaziyatlarda ishlata olishi uchun markazlarni bir-biriga muvofiq ravishda 
uyg’unlashtirib noana’anaviy shaklda olib borish bir muncha samarali bo’ladi.Chunki 
bolalarni ikki yoki undan ko’p tillarda gapira olishlari uchun Maktabgacha ta’lim 
tashkilotlardagi mashg’ulotlar sifati katta ahamiyatga egadir. Bolalarni chet tili 
so’zlarni yod olishi va amalda ishlata olishlari uchun “Nutq o’stirish” va “Syujetli 
rollik o’yinlar” markazlarida o’rgatishda amaliy mashg’ulotlar tashkil etish hamda 
qisqa dialog va monologlarni rollorga bo’lib o’ynashlari orqali tilni mukammlar o’z 
nutqida ishlatishiga zamin yaratiladi. 
Bizga ma’lumki maktabgacha yoshdagi bolalar xotirasi mixanik xotira hisoblanib, 
ular biror chet tilidagi kundalik hayotda keng ishlatiladigan so’zlarni yoki kichik 
iboralarni yod olish ular uchun juda oson lekin ma’nosini anglash va tushunish ularga 

---

584 
qiyinchilik tug’diradi.Shu boisdan bolalarga chet tilidagi so’zlarni amalda ertaklar va 
hikoyalarni sahnalashtirish orqali tushunishiga erishishimiz mumkin.
Bundan tashqari yangi interaktiv metodlardan foydalanib mashg’ulotlar tashkil 
etilib bolalarga ingliz tili yoki boshqa xorij tilini o’rganishga kirishib ketishlari uchun 
qulay muhit yaratadi. Masalan: kopyuter, proyektor,tarqatma materiallar, kichik 
animatsion kartinkalar, video va audio yozuvlaridan foydalanish ularda o’rganayotgan 
tilida gapiradigan mamlaatlar madaniyati va urf-odatlari hamda yashash sharoitlari 
bilan tanishmuhiti yaratiladi.
Sahnalshtirgan suhbatlari, dialoglari va monloglarini keyinchalik o’z hayot 
faoliyatlarida foydalanadilar. Maktabgacha yoshdagi bolalarda sahnalshtirish orqali 
ularda yashirin holatdagi istedodlari va yangi qirralari ochiladi va namoyon bo’ladi. 
Bu istedodlarni til o’rganishga yo’naltirishimiz xorij tilini amaliy usulda bolalar ongida 
samarali shakllanishiga erishamiz. Natijada bolalar nutqining o’sishiga va 
ravonligizamin yaratadi.
Bu jarayon qanday amalga oshishini taxlil qiladigan bo’lsak, dastlab to’g`ri talaffuz 
bilan so’zlarni tarbiyachi yoki chet tili o’qituvchisi orqasidan takrorlashi keyinchalik, 
rasmda ko’rgan narsa va buyumini chet tilida ayta olishi malakasiga aylanadi bu 
bosqich kishik iboralarni sodda gaplar orqali sahnada ayta olish ko’nikmalariga 
aylanadi.Bu jarayonlarning asosida sahnalshtirish rollarga bolalr xarakterlarini 
moslashtirish orqali erishiladi. 
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarga ingliz 
tilini o’rgatish orqali ular nutqini o’stirish va amalda kundalik hayotda ishlata olishi 
uchun sahnalashtirish usulining ahamiyati samarali hisoblanadi.Bu jarayoda bolalar 
bir-birini tinglash, tushunish va jamoa bo’lib ishlash ko’nikmalari ham shakllanadi.