Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

 
4 -илова 
К Л А С Т Е Р 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
КЛАСТЕР 
(Кластер – тутам, боғлам) 
– ахборот харитасини 
тузиш йўли – барча 
тузилманинг моҳиятини 
марказлаштириш ва 
аниқлаш учун қандайдир 
бирор асосий омил 
атрофида ғояларни 
йиғиш. 
Билимларни 
фаоллшатиришни 
тезлаштиради, фикрлаш 
жараёнига мавзу бўйича 
янги ўзаро боғланишли 
тасаввурларни эркин ва 
очиқ жалб қилишга 
ёрдам беради. 
Кластерни тузиш қоидаси билан танишадилар. 
Ёзув тахтаси ёки катта қоғоз варағининг ўртасига 
асосий сўз ёки 1-2 сўздан иборат бўлган мавзу 
номи ёзилади. 
Бирикма бўйича асосий сўз билан унинг ёнида 
мавзу билан боғлиқ сўз ва таклифлар кичик 
доирачалар «йўлдошлар» ёзиб қўшилади. Уларни 
«асосий» сўз билан чизиқлар ёрдамида 
бирлаштирилади. Бу «йўлдошлара» «кичик 
йўлдошлар» бўлиши мумкин. Ёзув ажратилган вақт 
давомида ёки ғоялар тугагунча давом этиши 
мумкин. 
Муҳокама учун кластерлар билан алмашинадилар. 

---

97 
 
Кластер методи 

---

98 
БЛУМ ТАКСОНОМИЯСИ ТОИФАЛАРИ 
№ 
Тоифа 
(даражалар) 
Талаба фаолияти 
1 
БИЛИШ 
Далилларни били шва уларни танлаш 
технологиясини 
билиш, 
ривожланиш 
қонуниятларини 
билиш, 
баҳолаш 
мезонларини билиш, умумий тушунча, қонун 
– қоиаларни билиш. 
2 ТУШУНИШ 
Англаш, ўз сўзи билан ифодалаш, бир тил 
(тизим)дан бошқасига (масалан, математик 
тилдан оғзакига ёки аксинча) айлантиради, 
формула, схема ва диаграммаларни талқин 
қила олади. 
3 
ҚЎЛЛАШ 
Билимларни амалиётда қўллаш (масала ёки 
мисол 
ечиш, 
меҳнат 
операцияларини 
бажариш, вазиятларни ҳал қилиш, қонун – 
қоидалардан фойдаланиш). 
4 
ТАҲЛИЛ 
Бир бутун тушунча, қонун – қоидаларни 
қисмларга ажратиш, улар орасидаги ўзаро 
боғлиқликни ва муносабатларни ўрнатиш, 
яхлитликни ташкил этувчи тамойилларни 
аниқлаш. 
5 
СИНТЕЗ 
Янги таркиб ҳосил қилиш мақсадида берилган 
қисмларни умумлаштириш, иншо режасини 
тузиш, 
берилганларга 
асосланиб 
яхлит 
қиёфани 
яратиш. 
Берилган 
меҳнат 
операцияларига асосланиб яхлит технологик 
жараённи лойиҳалаш. 
6 
БАҲОЛАШ 
Муносабат билдириш, хулоса ясаш; 
муайян мезонларга асосан э ёки бу фаолият 
қонун – қоида, тушунчаларнинг аҳамиятини 
баҳолаш.