Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги навоий давлат кончилик инстетути


-§. Жисмнинг илгариланма ҳаракат динамикаси



Download 3,76 Mb.
bet5/25
Sana28.01.2023
Hajmi3,76 Mb.
#904320
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Bog'liq
механика амалиёт

2-§. Жисмнинг илгариланма ҳаракат динамикаси.
Ньютон қонунлари
Асосий формулалар. Динамиканинг асосий қонуни (Ньютоннинг иккинчи қонуни)
Бу ерда F – жисмга таъсир қилаётган барча кучларнинг геометрик йиғиндиси бўлиб, у жисм массасининг шу куч таъсирида жисм олган тезланиши кўпайтмасига тенг.
Умумий ҳолда Ньютоннинг II–қонуни қуйидаги ифода билан аниқланади.

бунда - жисм импульсидир, куч импульси.
Механикада масалалар ечишда қуйидаги учта кучларни эътиборга олиш керак.

  1. Оғирлик кучи P=mg

  2. Ишқаланиш кучи бу ерда - ишқаланиш коэффициенти, N – таянчнинг реакция кучи (нормал босим кучи).

  3. Эластиклик кучи , (бунда k – бикрлик коэффициенти, – деформация катталиги)

Механик иш ва қувват. S масофани ўтишда F кучнинг бажарган иши қуйидаги формула билан ифодаланади: , бунда кучнинг силжиш йўналишига проекцияси, ds – элементар силжиш. Интеграл бутун йўл S- бўйича олинади.
Агар кучнинг миқдори ҳамда унинг силжиш йўналиши билан ҳосил қилган бурчаги ўзгармас бўлса, юқоридаги формула кўринишда бўлади, бунда - куч F ва силжиш S орасидаги бурчак.
Агарда бўлса унда A>0; агарда бўлса, унда А=0 ; агарда бўлса унда А<0 бўлади. Қувват формула билан аниқланади. Қувват ўзгармас бўлса бўлади, бунда А – жисмнинг t вакт ичида бажарган иши. Шунингдек қуйидаги формуладан оний қувватни аниқланиш мумкин: ёки бунда - тезлик.
Энергия. Ҳаракатдаги жисмнинг иш бажара олиш қобилиятига кинетик энергия дейилади, у жисм массаси m ва тезлиги ни квадратининг кўпайтмасини ярмига тенг.

бунда Р=m жисмнинг импульси.
Нисбатан тинч турган жисмларнинг иш бажара олиш қобилиятига потенциал энергия дейилади.

1.Деформацияланган жисм (пружина)нинг потенциал энергияси
бунда k – жисм (пружина)нинг бикрлик коэффициенти.
2. Массалари ва бўлган, бир – биридан r масофада жойлашган икки жисм (моддий нуқта) орасидаги гравитацион ўзаро тортиш потенциал энергияси бунда G–гравитацион доимий,

3.Оғирлик кучи майдонида жойлашган жисмнинг потенциал энергияси: , бунда Р-жисмнинг оғирлиги, h – жисмнинг Ер сиртидан баландлиги, g – эркин тушиш тезланиши.
Тўла механик энергия деганда кинетик ва потенциал энергияларнинг йиғиндисини тушуниш керак, яъни

Download 3,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish