Ўзбекистон Республикаси олий ва Ўрта махсус таълим Вазирлиги Наманган муҳандислик-қурилиш иститути

4. Ишга яроқсиз ҳолат
Эксплуатацион юклар таъсири остида конструкциянинг юк кўтариш қобилияти кучли даражадаги талофат туфайли бутунлай йўқолади. Тугун ва бирикмаларнинг бузилиши, бутун кесим бўйича узилиш билан ёки асосий элементларнинг катта узунликда қийшайиши. Конструкциянинг эгилиши оралиқнинг 1/200 нисбатидан ошмайди. Элементларнинг кўндаланг кесимининг кучсизланиши 30% дан ошмайди. Пайванд чокларида ва асосий металлда ёриқлар. Пўлат мустаҳкамлигининг оқувчанлик чегараси бўйича пасайиши 10%. Емирилиш 50% гача.
5.Авария ҳолатида	Конструкциянинг алоҳида элементларида бузилиш бор, элементларнинг эгилиши: прогонларда 1/100; фермаларда 1/200; фермаларнинг сиқилган стерженларида 1/400; фермаларнинг чўзилган стерженларида 1/100 дан кўпроқ. Емирилиш 50% дан кўп.

Жадвалда ёнғин натижасида арматуралар мустаҳкамлигининг камайиши даражаси, уларнинг ёнғиндан олдинги мустаҳкамлигига нисбатан белгиланган.

Арматураларнинг (В-II дан ташқари) мустаҳкамлиги улардаги қизиш 500^оС даражадан юқори бўлганда нолга тенглаштирилади. В-II синфи учун бу 400^оС даражадан кейин содир бўлади.

7.4. Ёғоч конструкцияларини диагностика қилиш

Ёғоч конструкцияларни юк кўтарувчи элементлар сифатида қурилишда бошқа конструкцияларга нисбатан кам ишлатилади. Аммо эски қурилган биноларда улар қурилиш материали сифатида чордоқли томларда, том ёпмаларда ҳамда турар жой ва жамоат биноларининг ораёпмаларида учрайди.
Ёғоч конструкцияларни текширишда уларнинг экспулатация шароитига: ёмон шамоллатиладиган? юқори намликка эга бўлган томёпмалар, ёғоч элементларининг доимий сув оқиши ёки намланиши, замбуруғлар пайдо бўлиши оқибатида чириш жараёнининг бошланишига ва шу билан боғлиқ нуқсонларни пайдо бўлишига эътиборни қаратиш керак.
Замбуруғли ёғоч элементларни текшириш учун замбуруғли жойлардан ўлчамлари 10x10x5 мм ли намуналар олинади. Очишни сув ўтказиш ва канализация қувурлари ўтадиган жойлардан ўтказиш мақсадга мувофиқдир. Ёғочнинг мустахкамлигини материалларнинг хилига кўра (қарағай, арча, лиственница) меъёрий кўрсаткичларидан фойдаланиб ёки олинган намуналарни синаш орқали аниқлаш мумкин.