Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик – Қурилиш институти

Используемая литература: 
1. Указ А. Каримова №1875 «О мерах по дальнейшему развитию системы 
обучения иностранным языкам». 
46

---

2. Шодмон Отабек «Дормонские переговоры», Ташкент-2011, с. 280 
3. С.Г.Тер-Минасова «Язык и межкультурная коммуникация» Москва-
2000, с. 19 
ТАЪЛИМ ТИЗИМИНИ МОДЕРНИЗАЦИЯЛАШНИНГ УСТУВОР 
ЙЎНАЛИШЛАРИ 
кат.ўқит.С.Атамирзаева ,кат.ўқит.Д.Сарибаева ,
талаба Д.Обиджанов,З.Усманов (НамМҚИ) 
 
Ҳозирги кунда фан-техника, ишлаб чиқариш ва технологияларнинг тез, 
жадал ривожланиши мустақил республикамиз ҳаётининг барча жабҳаларида 
тараққиётнинг янги истиқболларини очиб бермоқда. Ҳар бир жамиятнинг 
келажаги унинг ажралмас қисми ва ҳаётий зарурати бўлган бўлган таълим 
тизимининг 
қай 
даражада 
ривожланганлиги 
билан 
белгиланади.Мамлакатимизнинг узлуксиз таълим тизимини ислоҳ қилиш 
ҳамда таълим самарадорлигини ошириш давлат сиёсати даражасига кўтарилди. 
Инсониятни асрий тажрибалари ижтимоий муносабатларни тартибга 
солишни янгича қорор топтиришга олиб келди.Илғор ёндашувларнинг моҳияти 
охирги йилларда умумий ҳолда “модернизация” тушунчаси билан 
ифодаланмоқда.Дастлаб, айнан “модернизация” сўзининг луғавий маъносини 
англаш зарур.Модернзация – (ингл. “modern” – замонавий , илғор янгиланган) 
объектнинг янги талаблар ва меъёрлар, техник кўрсатмалар сифат 
кўрсаткичларига мос равишда янгиланиш ҳисобланади.Таърифга кўра, одатда 
машиналар, дастгоҳлар ва қурилмаларни модернизация қилиш мумкин деган 
фикр туғлади. Аммо, илм-фан, ишлаб чиқариш технологияларининг 
ривожланиши яъни модернизацияси туфайлигина жамиятнинг барқарор 
ривожланиши кафолатнади.Мустабид тузим даврида аграр характерли давлат 
ҳозирда илм-фан, техника ва ишлаб чиқаришнинг ривожданиши билан 
индустриал жамиятга айланди. 
Жамиятни ижтимоий модеренизация қилиш ижтимоий тизимдан очиқ 
фуқаролик жамиятига айлантиришга етаклайди.Бундай турдаги модернизация 
асосида жамиятнинг ижтимоий қатламларида умумий ёки хусусий 
характердаги янгиланишлар содир бўлади.Бу қаторга таълим соҳасидаги 
янгиланишлар ҳам шулар жумласидандир. 
Жамиятнинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий эҳтиёжларини, унинг 
малакали кадрларга, шахснинг эса сифатли таълим олиш бўлган талабини 
қондириш, таълим тизимини барқарор ривожланиши таъминлаш мақсадида 
мавжуд механизмини барқарор ривожланишини таъминлаш мақсадида –таълим 
тизимини модернизация қилишни тақазо этади. Мазкур модернизация шахсни 
ўқитиш ва тарбиялашга оид энг яхши анъаналарни сақлаб қолган ҳолда 
мажмуавий характер касб этиб, таълим тизимининг барча соҳаларни тўла 
қамраб олади ва жамиятда қорор топган малакали мутахассисларни тайёрлаш 
борасидаги эҳтиёжини қондиришга хизмат қилади.Таълим тизимини
модернизация қилишда қўйидаги устунвор вазифалар ҳал килинади: 
47

---

-узлуксиз таълим тизимида янги сифат кўрсаткичларига эршиш; 
-давлат ва жамиятнинг қўллаб-қуватлаши негизида таълим тизими 
ходимларининг ижтимоий мақоми ва касбий компетентлигини ривожлантириш; 
-таълим тизимининг давлат ва жамоатчилик бошқарувига асосланганлик
тамойилига мувофиқ таълим жараёнининг иштирокчилари –талабалар, 
педагоглар, ота-оналар ва таълим муассасаларининг ролини ошириш; 
-янги таълим ресурсларини жалб қилиш ва улардан самарали 
фойдаланиш асосида узлуксиз таълим тизимида самарали меъёрий-ҳуқуқий ва 
ташкилий –иқтисодий механизмларини шакллантириш.Барча ривожланган 
давлатлар қаторида Ўзбекистон шароитида хам таълим тизимини 
модернизациялашда давлат, жамият, маҳаллий ва ижтимоий ташкилотлар , 
юқори ҳамда қўйи боқарув органларининг ўрни ва роли, улар ўртасидаги ўзаро 
бирлик, ҳамкорлик муҳим аҳамиятга эга.Замонавий шароитда таълим тизимини 
модернизация қилишнинг устунвор йўналишлари қўйидаглардир: 
-ўқитишнинг мавжуд ва янги технологик шаклларини ўзаро 
мувофиқлаштириш; 
-мавжуд электрон ахборот-таълим ресурсларини мукаммаллаштириш; 
-ўқув ва мутахассислик фанлари асосларининг талабалар томонидан 
мустақил ўзлашитиришлари учун қулай педагогик ва технологик шарт-
шароитларни вужудга келтириш; 
Умуман олганда, таълим тизимини модернизация қилишдан кўзланган 
мақсад, шахснинг таълим марказида бўлиши,ёшларнинг мустақил таълим 
олишлари, таълим берувчиларнинг ўз соҳасидаги билимларни пухта эгаллаган 
бўлиши, таълим олувчи ва таълим берувчилар ўртасида энг юқори самарага 
эришиш ва таълим тизими ривожланган давлатлар қаторига кириши, 
жамиятимизнинг равнақи учун хизмат қилиши назарда тутилади.