Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

Боғловчи моддалар


1. Цементнинг зичлиги 3,1 г/см³ бўлганда, кимёвий бриккан сувнинг миқдори 16% бўлганда сув-цемент нисбати С/Ц=0,6 қилиб тайёрланган цемент хамирининг қотиши натижасида ҳосил бўлган цемент тошнинг ғоваклигини аниқланг.
2. Қотган цемент хамирнинг (тошнинг) зичлигини аниқлаг, агар хамирдаги сувнинг миқдори цемент массасига нисбати 15% бўлса (С/Ц=0,15) . Портландцементнинг зичлиги 3,1 г/см³ деб олинг ва цемент хамирининг қотиш вақтида ҳажмининг камайишини ҳисобга олманг.


3. Бинокорлик гипсини ДАСТ 23789-79 талаби бўйича текшириб кўрилганда қуйидаги натижалар олинди: №02 элакда эланганда қолган қолдиқ 10% га тенг. Гипс намуна таёқчаларни 2 соатдан кейинги сиқилишдаги мустаҳкамлиги 52 ва 48 кг/см² (5,2 ва 4,8 МПа) га тенг бўлди.
Гипс майинлик даражаси бўйича қайси гуруҳга ва мустаҳкамлигига кўра қайси сортга киришини аниқланг.
4. Ўлчамлари 7,07х7,07х7,07 см бўлган гипс кубикларни қуруқ ҳолатдаги мустаҳкамлиги 118 кг/см² (11,8 МПа) га тенг бўлса, гипсни сувга чидовчанлиги (юмшатиш) коэффициентини аниқланг?
5. Гипс хамирининг нормал қуюқлиги 59% га тенг. 10 кг гипсдан нормал қуюқликка эга бўлган гипс хамири тайёрлаш учун қанча сув олиш керак?


6. Намлиги 10% бўлган 10 тонна тоза оҳактошни тўла куйдиришдан олинган оҳакнинг миқдорини аниқланг.
Ечиш: Оҳактошни қиздирганда 10 % миқдордаги намлик бугланади у ҳолда қуруқ оҳактош 10000-1000 = 9000 кг ёки 9 тонна қолади.
Оҳактошнинг кимёвий формуласига ва куйдиришда кечадиган реакцияга кўра 1 тонна оҳактошдан оҳак миқдори қуйидагича аниқланади:
СаСО₃ = СаО + СО₂ 100 = 56 + 44
1000 = 560 кг
Жавоб: 9 тонна оҳактошдан эса 5609 = 5949 кг оҳак ҳосил бўлади.


7. Таркибида 50 % (массаси бўйича) суви бўлган оҳак хамирининг (ҳажмий массасини) ўртача зичлигини аниқланг. Оҳак гидратнинг ҳақиқий зичлиги 2,05 г/см³ ни ташкил этади.
Ечиш: 1 кг оҳак хамирида 500 г оҳак ва 500 г сув бўлади.
Оҳак эгаллайдиган абсолют ҳажм 500:2,05 = 244 см³ бўлади.
Сув ҳажми 500 см³.
Оҳакхамирининг абсолют ҳажми 744.
Бундан оҳак хаирининг ўртача зичлиги:
= 1340 кг/м³
Жавоб: 1340 кг/м³