Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

18. Қуруқ ҳолатдаги мустаҳкамлиги 1012 кг/см², сувга тўйинган ҳолдаги мустаҳкамлиги 712 кг/см² бўлган табиий оҳактошни намтупроқли жойларда пойдевор қуришда ишлатиш мумкинми?


Табиий тош

1. Тош намунанинг қуруқ ҳолатдаги массаси 50 г. Агар тош намунанинг ҳажми бўйича сув шимувчанлиги 18%, ғоваклиги 25% ва ўртача зичлиги 1800 кг/м³ бўлганда унинг ҳақиқий зичлигини ва сувга тўйинган ҳолатдаги массасини аниқланг.

2. Тоғ жинсининг ҳажи бўйича сув шимувчанлиги массаси бўйича сув шимувчанлиги 1,7 марта катта бўлса, шу тоғ жинсининг ғоваклигини аниқланг.
3. Қирраси 6,5 см га тенг бўлган куб шаклидаги тош намунанинг қуруқ ҳолатдаги массаси 495 г. Шу намунанинг иссиқлик ўтказувчанлигини аниқланг.
4. Тош намунанинг қуруқ ҳолатдаги массаси 72 г. Сув шимирилгандан кейин намунанинг массаси 79 г гача ошган. Агар тош намунанинг ҳақиқий зичлиги 2,68 г бўлса, ҳажм бўйича сув шимувчанлиги 8,2% бўлганда унинг ўртача зичлиги ва ғоваклигини аниқланг.
5. Ҳаводаги массаси 80 г бўлган ва тўғри геометрик шаклга ега бўлган табиий тош намунасининг зичлигини аниқланг. Намунанинг парафин суртилгандан кейинги массаси 80,75 г. Парафин қопланган намунанинг сувдаги массаси 39 г ташкил қилди. Парафиннинг зичлиги 0,93 г/см³ тенг.


Сопол буюмлар. Ғишт


1. Ғишт намуналарини сиқилишдаги мустаҳкамлигини аниқлашда 5 та ғишт учун бузувчи кучнинг миқдори қуйидагича кўрсаткичларга эга: Р₁=15.5 т; Р₂=16 т; Р₃=16.5 т; Р₄=16.7 т; Р₅=15.9 т.
Эгилишдаги мустаҳкамликни аниқлаш кучлари қуйи­дагича: Р₁=0.4 т; Р₂=0.43 т; Р₃=0.45 т; Р₄=0.48 т; Р₅=0.42 т.
Бу ғиштнинг маркаси аниқлансин. Ғиштларни қолиплаш усули билан тайёрланган.
2. Ғиштларнинг қуруқ ҳолатдаги массалари: 3.2 кг; 3.3 кг; 3.25 кг га тенг. Ғиштларнинг тўйинган сув шимгандан кейин уларнинг массаси қуйидагича: 3.6 кг; 3.75 кг; 3.7 кг.
Ғиштнинг массага нисбатан ва ҳажмига нисбатан сув шимувчанлигини аниқланг. Ғиштнинг ўлчамлари стандартга мувофиқ.
3. Ғиштни совуққа чидамлигини аниқлашда унинг синашдан олдинги мустаҳкамлиги 11 МПа эди. Бу ғиштлар 20 марта музлатиб эритилганда уларнинг мустаҳкамлиги камайиб 8,5 МПа ни ташкил қилди. Бу ғиштлар совуққа чидамлиги билан ДАСТ талабига жавоб берадими?