Ўзбекистон республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд Давлат архитектура-қурилиш институти «Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкцияларини ишлаб чиқариш»

Романцемент
Тоза ёки доломитли мергелни (тупроғи 25% дан кам бўлмаган) 1000-1100⁰С ҳароратда пишириб туйиш натижасида романцемент олинади. Туйиш вақтида 5%гача гипснинг ҳар хил турлари ва 15%гача фаол минерал қўшимча солиниши мумкин.
Хом ашёда оҳактош билан тупроқ яхши аралашган бўлса СаОнинг барчаси кальцийнинг силикатларига, алюминатларига ва ферритларига бирикади.
Романцемент ишлаб чиқариш асосан қуйидагилардан иборат: -хом ашёни қазиб олиш;
-майдалаш;
-пишириш;
-туйиш.
Хом ашёни пишириш шахтали ёки айланма хумдонларда бажарилади. Ёқилғининг миқдори 12-14%ни ташкил этади. Романцемент таркибида бирикмаган СаОнинг миқдори 2...3%дан ошмаслиги керак. Унинг таркибида С₂S, C₂AS, CA, C₅A₃, C₂F, C₄AF сувсиз бирикмалар мавжуд.
Қотгандан кейин кальцийнинг паст асосли гидросиликатлари, гидроалюминатлари ва гидроферритлари (CSH(B), C₃AH₆, C₂FH_n) ҳосил бўлади.
Романцемент асосий хоссалари: 1) ҳақиқий зичлиги 2,6-3,0 г/см³; 2) уйма зичлиги 800-1000 кг/м³, зичлаштирилганда 1000-1300 кг/м³; 3) майинлиги бўйича №02 элакдаги қолдиқ 10%дан, №008 да 25%дан ошмаслиги керак; 4) қотишининг бошланиши 20 дақиқадан кейин, охири 24 соатдан кечга қолмайди; 5) ҳажмининг бир хил ўзгариши кулчаларда аниқланади; 6) романцементнинг қуйидаги маркалари бор: 25, 50, 100, 150.


Назорат саволлари

1. Гидравлик боғловчи моддаларни таснифланг.

2. Гиравлик оҳак хоашёси ва уларнинг минирологик, кимёвий таркиблари ҳақида баён қилинг.
3. Гидравлик оҳакни ишлаб чиқариш технологиясини тушунтиринг.
4. Гидравлик оҳакнинг асосий хоссаларини тушунтиринг.
5. Гидравлик оҳакни қотиш жараёнини тушунтиринг.
6. Романцемент ишлаб чиқариш ва уни ишлатиш соҳаси
7. Романцемент асосий хоссалари.

13-маъруза. Портландцемент. Ишлаб чиқариш технологияси

Режа:
1. Портландцемент. Ишлаб чиқариш технологияси
2. Ҳўл усулда клинкер ишлаб чиқариш.
3. Қуруқ усулда клинкер ишлаб чиқариш..
4. Клинкер ишлаб чиқаришнинг аралашма усули.
5. Клинкерни туйиш.
6. Цементни сақлаш, қоплаш ва ташиш