Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

 
Вазифа:
1.
Кўрув дўмбоқларини ош тузи доначаси билан таъсирланиш тажрибасини 
бажаринг. 
2.
Олинган тажриба натижаларини жадвалга киритинг. 
3.
Хулоса 
11-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ. Анализаторларнинг тузилиши (кўз, 
қулоқ). Кўзнинг кўриш ўткирлигини аниқлаш. Кўзнинг кўр доғини 
аниқлаш (Мариотт тажрибаси). 
Дастлаб расмларда тасвирланган кўзнинг ташқи ва ички тузилиши, асаб 
толалари, мушаклари, қон томирлари, колбача ва таѐқчаларнинг тузилиши 
билан танишилади. 
Ундан кейин мол ѐки қўй кўзи соққасининг шаклига, сиртқи юзасига 
(оқсил қаватига) ва унинг юзасига туташган мушак қолдиқларига, кўз 
соқасининг орқа томонида жойлашган кўриш асабига, шох пардага, кўз 
соққасининг олдинги томонидаги шох пардага, шох парда орқасидаги тешик, 
яъни кўз қорачигига эътибор берилади. 
1-иш. Кўз соққасининг тузилишини ўрганиш 
 
Ишнинг мақсади:
Кўз соққасининг тузилишини ўрганиш 
Ишнинг режаси: 
1.Кўзнинг тузилиши тасвирланган расмлардан фойдаланиб расмни 
чизиш; 
2. Мол ѐки қўй кўзини кесиб, унинг тузилишини ўрганиш. 
Керакли жиҳозлар:
Расмлар, скальпель, учли қайчи, пинцет, препаровал ванна, тарелка, мол 
ѐқи қўйнинг кўзи. 
Ишнинг бажарилиши:
Кўз соққасининг ички тузилишини ўрганиш учун, кўз соққасини чап 
қўлнинг бош ва кўрсаткич бармоқлари орасига олиб, олдинги ва орқа 
томонидан бир оз қисилади ва ўнг қўлдаги қайчининг остки учини унинг 
қобиғ қатламига санчаб, уни доира бўйлаб кесиб чиқилади. Бунда кўз 
соққаси иккита ярим шарга: 1) шох пардали олдинги ва 2) кўриш асаби 

---

58 
бўлган кетинги бўлакларга бўлинади. Кўз соққаси ичидаги шишасимон 
танани скальпел ѐрдамида кесиш билан иккала бўлак бир-биридан 
ажратилади. 
Пинцет дастаси ѐрдамида кўз соққасининг олдинги ярмидан 
шишасимон тана эхтиѐткорлик билан ажратилиб, кўз қорачиғи, камалак 
парда, кўз соққасининг олдинги камераси, киприкли мушаклар билан ўралган 
кўз гавҳари ўрганилади. 
Шишасимон тана ажратилганда унинг билан бирга камалак парданинг 
ички юзасига қирғоқ бўйлаб туташган кўз гавҳари ажралиб чиқади. Уни 
эҳтиѐткорлик билан скальпел дастаси ѐрдамида шишасимон танадан ажратиб 
олинади ва ўрганилади. Бунда кўз гавҳарининг икки томонлама қавариғи 
линзасимон шаклига эътибор берилади. Кейин гавҳар қирраси билан 
препаровал нинага санчилиб, у орқали китоб ҳарфлари кўрилади, оқ қоғозга 
эса деразада акси туширилади. 
Ундан кейин, кўз соққасининг кейинги ярми ўрганилади. Шишасимон 
тана эҳтиѐткорлик билан олиб ташлангандан кейин, кўз соққасининг ички 
юзаси: тўр парда, ундаги сариқ ва кўр доғлар (кўриш асаблари тўпланиб 
чиқиб кетадиган жойи) аниқ кўринади. Тўр парда оқиш пушти рангли жуда 
юпқа бўлади. Унинг остида қорамтир рангдаги томирли парда жойлашган. 
Уни кўриш учун тўр парда пинцет билан кўтарилиб, кўр доғ атрофидан кесиб 
олинади. 
Кўз соққасининг тузилишини ўрганиш унинг схематик расмини чизиб 
олиш билан тугалланади.