Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

Қишлоқ хўжалик микробиологияси
микроорганизмларнинг тупроқ 
структурасининг ҳосил бўлиши, ўсимликларнинг озиқланиши, тупроқдаги 
органик моддаларнинг парчаланиши, бактерия ўғитларини ишлаб чиқиш ва 
уларни қўллаш методларини ишлаб чиқиш, микроорганизмлар воситасида 
ем-хашакларни консервация қилиш усулларини ўрганади. 
Ветеренария 
микробиологияси 
 
ҳайвонларнинг 
юқумли 
касалликларини, уларни диагностикасини, профилактикасини ва
 
даволаш 
усулларини ўрганади. 
Торф, кўмир, нефт, олтингугурт, темир ва бошқа қазилма бойликларни 
ҳосил бўлишида микроорганизмларнинг роли катта бўлиб, бу хилдаги
вазифаларни 
геология микробиологияси
ўрганади. Охирги йилларда
фойдали қазилма бойликларни қидириб топишда микроорганизмлар кенг 
кўламда ишлатилмокда. 
Ичимлик сувларини назорат қилиш ва ҳар хил завод, фабрика ва 
корхоналардан чиқадиган сувларни тозалаш ишлари 
сув микробиологияси
томонидан ўрганилади. 
Микроорганизмлар ўзгарувчанлик ва ирсият ҳодисаларини ўрганишда 
моделлик вазифасини бажара бошладилар. Бу тўғрида энг биринчи ўз 
ҳиссаларини (1920 - 1930) академик Г.А. Надсон ва унинг шогирдлари 
қўшдилар. 
Бу соҳалардаги билимлар ва янгиликларни ҳаммасини айтиб ўтиш 
мураккаб вазифадир, чунки кун сайин уларни сони ва миқдори ошиб 
бормоқда. 
Шунинг 
учун 
бизнинг 
кейинги 
вазифамиз 
умумий 
микробиологияга оид асосий билимлар ҳақида сўз юритамииз. 
 
 
МИКРОБИОЛОГИЯНИНГ ҚИСҚАЧА РИВОЖЛАНИШ ТАРИХИ
Микроорганизмлар кашф қилинмасдан аввалроқ ҳам, инсон қатиқ, 
вино тайёрлашда, нон пиширишда микробиология жараёнларидан кенг 
фойдаланиб келган. Одамзот ҳар хил касалликлар билан тўқнаш келган, 
ўлатларни бошидан кечирган. Муқаддас китобларда ҳам бу ҳақида айтиб 

---

8 
ўтилган бўлиб, касаллик оқибатида ўлганларни ёқиб юборишни, ювинишни 
ва тозаликга риоя қилишни тавсия қилинган. Қадим замонлардаёқ 
шифокорлар ва табиатшунослар кўпгина юқумли касалликларнинг келиб
чиқиш сабабларини излай бошлаганлар. Масалан, бизнинг эрамиздан олдин
яшаган қадимги дунё врачи