Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

Ргосаriotae
оламига киритилади. 
Микробиологиянинг ўрганиш доирасига баъзи эукариотлар ҳам 
киради, масалан, мицелла ҳосил қиладиган микроскопик замбуруғлар (бир 
ҳужайрали ва кўп ҳужайрали) киради. Уларнинг кўп қисмини халтали 
замбуруғларга кирувчи бир ҳужайрали ачитқи замбуруғлари ташкил
қилади. Уларни микология чуқур ва ҳар томонлама ўрганади. 
Мишустиннинг фикрича, микроскопик тузилишга эга бўлган содда 
ҳайвонлар (протозоалар), сувўтларидан яшил сувўтлари баъзан 
микробиология курсида ўрганилади. Одатда, содда ҳайвонларни 
протозоология, микроскопик сувўтларини альгология ўрганади.

---

5 
Айрим гуруҳни ҳужайрасиз, кимёвий тузилиши билан бошқа 
микроорганизмлардан тубдан фарқ қиладиган вируслар ташкил қилади. Улар
одам ва ҳайвонларда, ўсимликларда, ҳашаротларда, бактерияларда, 
актиномицетларда, цианобактерияларда турли туман касалликларни 
қўзғатади. Улар тузилишининг ўзига хослиги ва аҳамиятининг катталиги
янги ва махсус фан - вирусологияни пайдо қилди.
Микробиология биологиянинг нисбатан ёш тармоғи бўлиб, у кун сайин 
ривож топмоқда. Биохимия, молекуляр биология, биотехнология, агрохимия, 
фитопатология, ветеринария, тиббиёт, эпидемиология, қишлоқ хўжалиги, 
саноат, денгиз, геология, генетика, космик биология ва бошқа фанлар билан 
чамбарчас боғлиқдир. Мазкур фанларнинг ютуқлари ўз навбатида иккинчи 
фанга, жумладан, микробиологининг ривожланишига ўз таъсирини 
кўрсатади. 
Микроорганизмлар ниҳоятда майда бўлишидан қатъий назар, табиатда ва 
жамиятда муҳим аҳамиятга эга.
Масалан, озиқ-овқат саноатида қатиқ, қимиз, пишлоқ тайёрлаш, 
силос бостириш - сут кислотали бижғитувчи бактерияларнинг фаолиятига 
боғлиқ. Новвойчилик, турли ичимликлар (спирт, вино, пиво ва ҳ.к.) тайёрлаш 
ҳам ачитқилар иштироки билан борадиган жараёнларга киради. 
Кўпгина фойдали қазилмаларнинг (торф, тошкўмир, нефть, темир, 
олтингугурт рудаларининг) ҳосил бўлиши ҳам бактериялар фаолияти билан 
боғлиқдир.
Чиритувчи бактериялар ўсимлик қолдиқлари, ҳайвон жасадлари ва 
бошқа чиқиндиларни парчалаб, ер юзини тозалайди ва табиатда 
моддаларнинг айланишини таъминлайди. Ифлос сувларни тозалаш, кўмир 
конларида 
метан 
газини 
парчалаш 
ва 
ҳавони 
тозалашда 
ҳам 
микроорганизмларнинг роли катта.
Кўпгина микроорганизмлар турли физиологик фаол моддалар: 
ферментлар 
(биологик катализаторлар), витаминлар, аминокислоталар, 
биологик стимуляторлар ва антибиотикларни синтезлаш хусусиятига эга. 
Масалан, сахаромицет ачитқилари 45 - 50% гача оқсил синтезлай олади. 
Баъзи бактериялар антибиотиклар синтезлайди: тиротрицин, бацитрацин, 
субтилин, полимиксин ва бошқа бирлари эса