Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

 
Жарқўтон ибодатхонаси 
Жарқўтон бронза даври шаҳар кўринишига эга бўлиб, қалъа ва 
аҳоли турар жойи қисмидан иборат бўлган. Жарқўтонда жамоа 
сардорининг саройи ва оловга сиғиниш, оташпарастлик эътиқоди 
билан боғлиқ ибодатхона қолдиқлари топилган. Шеробод воҳаси
тоғ олдида бронза даврига оид Ғозқалъа ўрганилган. Ёдгорлик туз 
конлари атрофида жойлашган ва унинг аҳоли қадимда туз савдоси 
билан шуғулланишгани эҳтимолдан ҳоли эмас. Ғозқалъада илк бор 
Ўрта Осиё бронза даврига оид тош меъморчилиги аниқланди. 
Шеробод воҳасида яна бир ёдгорлик – Бургуттепа доира шаклида 
бўлиб, тошдан қурилган мудофаа деворларига эга. Археологик 
маълумотлар бронза даври эътиқодлар ва диний қарашларнинг янги 
асосларда ўрганиш учун асос солди. Қадимги Бақтрияда олов, сув, 
қуёш, ер ва хосилдорлик аҳоли ҳаётида муҳим аҳамиятга эга 
бўлган.

---

91 
Жарқўтон. Уй-жойлар қолдиқлари, сопол идишлар ва 
маржонлар. 
Ўзбекистон ҳудудида бронза даврида деҳқончилик ва 
чорвадорлик билан шуғулланган қабилаларнинг моддий маданият 
ёдгорликлари Хоразм ва Қўйи Зарафшон воҳасида ўрганилган. Бу 
ҳудудларда Сополли ва Жарқўтонга нисбатан пахса ва ҳом ғиштдан 
бунёд этилган иншоотлар (ибодатхоналар, уй–жойлар, мудофаа 
деворлар, ҳунармандчилик устахоналари) топилмаган. Қадимги 
Хоразм ҳудудларидаги Тозабағёб маданиятига ярим ертўла уй–
жойлар хос бўлиб, атрофида ҳайвон суяклари, сопол идишлар, 
тошдан ва бронзадан ишланган қуроллар аниқланган. Тозабоғёб 
сопол идишлари қўлда ишланган. Улар асосан, қозон, туваклар ва 
косасимон идишлардан иборат бўлиб, хилма–хил геометрик 
чизиқлар билан нақшланган. 
Қўйи Зарафшон ерлари бронза даврида камсув бўлиб, улар 
асосан чорвачилик учун қулай бўлган эди. Деҳқончилик кўпроқ 
Зарафшон тошқин сувлари ирмоқлари ҳосил қилган заҳ ерларда 
ривожланган. 

---

92 
Замонбобо маконида ярим ертўла кулба–уй қолдиқлари 
очилган. Турар жойнинг узунлиги 23,5 м, эни 9 м. Макон 
майдонидан ўчоқ ўринлари, ҳайвон суяклари, меҳнат қуроллари ва 
уй–рўзғор асбобларининг синиқлари топилди.