Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон

XI. МАРКЕТИНГ МОҲИЯТИ ВА УНИНГ АСОСИЙ РИВОЖЛАНИШ КОНЦЕПЦИЯЛАРИ

1. Маркетинг

Хар бир киши бирор нарсани сотиш, бирор бир ишни қидириш ёки бирор бир ғояни ташвиқот қилиш йўли билан маркетинг билан шуғулланади.
Шу сабабли бизда маркетинг нима деган савол тўғилади?
Маркетинг-бу инсонинг алмашиш йўли билан ўз эхтиёжини ва мухтожлигини қониқтириш учун йўналтирилган фаолияти.
Маркетинг қуйидаги асосий тушинчалардан ташкил топади:

1. 
   Мухтожлик-инсон ўзига ниманингдир етишмаслигини сезиши.
   
2. 
   Эхтиёж – инсоннинг мухтожлиги ўз маданий даражасига ва шахсига қараб усиб бориши унинг дойимий эхтиёжига айланади.
   
3. 
   Талаб –сотиб олиш қобилятига қараб ўз эхтиёжини қониқтира олиши.
   
4. 
   Товар – мухтожликни, эхтиёжни қониқтира оладиган ва истимол ёки фойдаланиш учун этиборни жалб қиладиган,бозорга чиқариладиган барча нарсалар.
   
5. 
   Алмаштириш –инсон ўзи хохлаган нарсасини ўринига бошқа нарса таклиб қилиш йўли билан олиши.
   
6. 
   Битим (бай) – иккала тамоннинг ўзаро қийматга эга булган нарсаларни алмашуви.
   
7. 
   Бозор – товарларни сотиб олувчи мавжуд ва потенциал хоридорлар йиғиндиси.
   

Маркетинг билан бошкариш концепциялари:

• 
  Ишлаб чиқаришни мукаммаллаштириш
  
• 
  Товарни такомиллаштириш
  
• 
  Тижорат фаолиятини кучайтириш.
  
• 
  Бозор эхтиёжи ва мухтожлигини аниқлаш
  
• 
  Сотувчи ва хоридор маданиятини ошириш
  

Маркетинг билан бошқариш жараёнилари:
Бозор имкониятларини тахлил қилиш;
- маркетинг тадқиқати ва маркетинг маълумотлари тизимини ташкил этиш.

• 
  маркетинг мухитини урганиш
  
• 
  алохида истимолчилар бозорини ўрганиш
  
• 
  корхона ва ташкилотлар бозорини ўрганиш
  

Мақсадли бозорни танлаш;

• 
  талаб хажмини ўлчаш
  
• 
  бозорни сегментларга бўлиш ва мақсадли сегментни танлаш
  
• 
  бозорда товарларни қўйиш
  

Маркетинг хусусиятлари йиғиндисини ишлаб чиқиш;

• 
  товарлани ишлаб чиқариш
  
• 
  товарларга баҳо ўрнатиш
  
• 
  товарларни тарқатиш усулини танлаш
  
• 
  товарларни сотишни рағбатлантириш
  

Маркетинг тадбирларини хаётга тадбиқ этиш;

• 
  Стратегия
  
• 
  режалаштириш ва назорат