Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

Ари оиласини икки қаватли уяларда боқиш 
Бундай уяда ари боқишнинг аҳамияти шундан иборатки, уянинг 
биринчи қавати арилар билан тўлгандан кейин унинг устига арилар кўчга 
чиқиш холатига келмасдан олдинроқ иккинчи уя қавати қўйилади. 
Оиланинг ички харорати бирданига пасайиб кетмаслиги учун иккинчи уя 
қаватига 5-6 та мумкатак инчали ромлар қўйиб, уянинг қолган бўш қисми 
ёстиқча ёрдамида тўсиб қўйилади ва ари оиласининг ривожланишига 
қараб секин-аста мумкатак инчали ромлар қўйиб кенгайтириб борилади. 
Шундай қилиб, уянинг иккинчи қавати биринчи қаватининг давоми 
хисобланиб, у қисмга арилар асал тўплайдилар. Бундай икки қаватли 
уянинг хажми кенг бўлганлиги учун она арининг кўп тухум қўйишига 
яхши шароит яратилади, кўп сонли личинкалар етиштирилади ва арилар 
сони 6 кг гача етади. Арилар кўп сонли бўлганда ҳамда асал тўплашда 

---

61 
уянинг ички ҳажми торлик қилганда, асосий шарбат ташиш даврида 
унинг устига учинчи қават ёки кичикроқ ҳажмли (435 X 145 мм 
ўлчамдаги) ромли магазин қавати ўрнатиш мумкин. 
Юқори қаватга сифатли қилиб тўғри тортилган ва аввал личинкалар 
етиштирилган ҳамда бир оз асалли (асал ва гулчанги тахминан ҳар битта 
мумкатак ромда 1 кг гача) бор мумкатак ромлар жойлаштирилади. 
Ҳаммаси бўлиб 5-6 та мумкатак ром жойлаштирилса, шулардан биттаси 
сунъий мумпарда ёпиштирилган ром бўлиши керак. Иккинчи қаватда 
мумкатак ромлар қаватнинг бир тарафига жойлаштирилиб, четига 
тахтачалар ёки фанердан ясалган (диафрагма) қўйилади. Бўш қолган жойи 
латтача ҳамда ёстиқча ёрдамида тўсиб қўйилади. Шундан сўнг она ари 
иккинчи қаватга ўтиб тухум қўя бошлайди. Бундан кейинги иккинчи 
қаватнинг ички ҳажмини мумкатак ромлар билан кенгайтириш ишлари 
худди олдинги қаватларда ётоқ уяларда кенгайтириш ишларига ўхшаш 
бўлиб, фақат бу ишларни бажариш об-ҳаво бир оз исиган пайтга тўғри 
келиб, бемалол бир маротаба кенгайтириш ишини бажарса бўлади (8-
расм)