Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

Биринчи марта учишида суст учаётган ариларга ёрдам бериш. 
Арихонада ари оилаларини ривожлантириш ва кўпайтириш ишлари аниқ 
бажарилса, етарли ҳамда сифатли озиқ моддаси бўлса, оила танаси 
физиологик ёш, кўп сонли арилар билан қишлашга кирса, у ҳолда 
оилалар муваффақиятли қишдан чиқади. 
Акс ҳолда суст учаётган, қоринлари шишиб, уя деворларида судралиб 
юрувчи, муваффақиятсиз қишлаб чиққан ари оилалари учрайди. Бундай 
муваффақиятсиз 
оилаларни 
биринчи 
навбатда 
текшириб 
ёрдам 
кўрсатилади: уянинг таг қисми ахлат, ўлган арилардан тозаланади, 
инчали 
мумкатак 
ромларнинг 
ариларнинг 
ахлати 
билан 
ифлосланганлари ажратиб олинади, озиғи бор сифатли ромлар 
қўйилгач, оиланинг ички хажми қисқартирилиб, иситгич ёстиқчалар 
билан ўралади. 
Агарда мумкатак инчаларда тухумлар бўлмаса, у ҳолда оилада она 
ари бўлмайди ва тезда она ариси бор кичик оила ўша оилага қўшилади. 
Йирик арихоналарда кўп сонли ари оиласини асаларичи юқорида 
айтиб ўтилган мувоффақиятсиз оилаларни тузатиш мақсадида бир-бирига 
кўшиб юборади, уларни ривожлантириб, кўчга чиқиш ҳолатлари юзага 
келмасдан аввал янги ёш оилалар ажратиб олинади ва кўшиб юборилган 
ари оилаларининг ўрни тўлдирилади. Бундай пайтларда кўшни уя арилари 

---

59 
ўғирликка кирмаслиги учун ари кирадиган тешикчалар битта-иккита ари 
кирадиган даражада кичрайтирилади. 
Арихонада баҳорги тафтиш ўтказиш. Баҳорги тафтиш ҳаво 
харорати салкин жойда -14
0
дан кам бўлмаганда ўтказилади. Тафтиш 
биринчи навбатда асаларичида қандайдир шубҳа туғдирадиган оилалардан 
бошланади: аввал мавжуд хар битта оиланинг қишлаб чиққандан кейинги 
ахволи билан танишиб чиқилади, сўнгра оилани яхши ривожланиши учун 
шароит яратиб берилади. 
Агарда ари оиласи 12 та ромли ёки ётоқ уяларда боқилса, у ҳолда оила 
тўлиқ текширилиб, унинг кучи, личинкали ромлар сони, озиқ моддасининг 
миқдори ва ундаги мумкатак инчали ромларнинг сифати аниқланади.