Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

 
13-Мавзу. Асалариларни парваришлашни фермерчилик 
технологияси усулида олиб бориш 
Фермерчилик саноати технологияси усулида асал, мум, гулчанги ва 
ширачимон модда (прополис)ни қайта ишлаш усуллари билан танишиш. 
Фермер хўжаликларида асалари боқиш.
Асалариларнинг оиласи 50-80 минг ишчи асалари, юзларча эркак 
асалари ва битта она асаларидан ташкил топади. Шу билан бир вақтда, 
оилада тухум, личинка ва ғумбаклар ҳам бўлади. Ишчи асалари – яхши 
ривожланмаган 
урғочи 
асалари 
ҳисобланади. 
Жинсий 
аъзолари 

---

55 
ривожланмаганлиги сабабли, у тухум қўя олмайди, айни пайтда оналик 
инстинктини сақлаб қолган, у уядаги ёш личинкаларни боқиб, уларга 
ғамхўрлик қилади.
Ишчи асаларилар уяга гул шираси, гулчанг ва сув олиб келади. Эркак 
асалари трутень деб аталади. 
Эркак асалари айрим иссиқ кунларда даладан сув ташиши, уяни 
шамоллатиб туриши уядаги ҳароратни мўътадиллаштириб туриш 
аниқланган. Эркак асалари оилада зот софлигини таъминлайди.
Она асаларининг ягона вазифаси асалари авлодларини давом 
эттиришдан иборат. Яхши ривожланган она асалари кунига 2000 тагача 
тухум қўяди.
Асалари оиласини назорат қилиш
Асалари оиласи билан ишлаш даврида, аввало асалари оиласи тинчини 
бузмаслик, уларни ортиқча қўзғатмаслик лозим. Асалари оиласини 
текшираётган пайтда ташқи ҳарорат +13+14 C дан паст бўлмаслиги лозим. 
Агарда асалари уясидаги ёпқич матони кўтариб кўрилганда оиланинг умумий 
аҳволи қониқарли бўлса, у ҳолда уни тўлиқ текшириб ўтирмаслик керак, 
чунки бундай оилаларда она асалари яхши тухум қўяётганлигидан далолат 
беради. Асалари оиласини текширишдан олдин тутатгич асбобини ёқиб 
асалари қутисидаги учиш туйнукларидан 2-3 марта тутун юборилади, орадан 
2-3 минут ўтгач уя қопқоғи очилиб уядаги ёпқич матони бир чеккасини 
қайириб қўйилади. Уядаги рамкаларни бир чеккасидан олиб текширишга 
киришилади. Текширишлар натижасида зарурати туғилган оилаларга 
мумпарда ва мум катаклар қўйилади. Бу асалари оилаларини меъёрда 
ривожланишига хизмат қилади.