Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

 
11-Мавзу. Она ари етиштириш технологияси 
Меҳнатни муҳофаза қилиш ва иш жойини ташкил этиш йўл-йўриғи.
Сунъий йўл билан она ари етиштириш ишларини бажариш. 
Оналик, оталик ва тарбияловчи асалари оилаларини тайёрлаш. 
Қуртчани кўчириш йўли билан она ари етиштириш йўлларини 
ўзлаштириш. 
Она ари ғумбаги ва она ариларни бoнитиpокалаш 
Она арини сифати уни қандай шароитда етиштирилганига боғлиқ бўлиб, 
кўп тухум қўядиган она ари етиштиришга ҳаво ҳарорати иссиқ кунлари, 
табиатдан шарбат келаётган вақтда киришилади. Асосан, она ари баҳорда ва 
ёзнинг биринчи ярмида етиштирилади. Лекин асосий шарбат тўплаш 
мавсуми охирида, жанубий вилоятларда шарбат келиб турган пайтда ҳам 
етиштириш мумкин. Баҳорда кунлар исиб, шарбат ажратувчи ўсимликлар 
гуллаган Baқтдa она ари етиштиришга киришилади. 
Эрта бахорда она ари етиштириш оилаларда эркак ариларнинг пайдо 
бўлишига ҳам боғлиқ. Мабодо оилаларда эркак ари қуртчалари ҳамда эркак 
ари етиштиришга эътибор берилмаса, у ҳолда етиштирилган она арилар 
урчимай қолиши мумкин, чунки эркак арилар инчаларда 24 кун давомида 
ривожланадилар ва инчадан чиққандан кейин 10 кун ўтгач балоғатга етади. 
Шундан кўриниб турибдики, эркак арининг тухуми инчага қўйилгандан 
кейин 34 кун ўтгач улар она ари билан қўшилишга яроқли бўлади. Она арини 
ривожланиши ва балоғатга етиши учун 20 кун керак бўлади (агарда бир 
кунлик қуртчадан она ари етиштирилган бўлса). Шунинг учун мумкатак 
инчаларда эркак арилар тухумлари пайдо бўлгандан кейин орадан 14 кун 
ўтгач она ари етиштиришга киришса бўлади. 
Асаларининг нормал оиласи 50–80 минг ишчи асалари, юзларча эркак 
асалари ва битта она асаларидан ташкил топади. 
Республикамизда табиат қонунлари бўйича, табиий саралаш оқибатида 
бир-биридан морфологик ва хўжалик фойдали кўрсаткичлари ҳамда ҳудудий 
номини олган маҳаллий популяциядаги асаларилар мавжуд.