Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

Она арининг тухум кўйиши. Она арилар «никоҳ ўйини»дан қайтгач 
(уруғлангандан сўнг), 34-48 соатдан кейин тухум қўя бошлайди. Урчиган 
она асалари тухум стадиясига кирганда ишчи асаларилар уни доимо ўраб 
юрадилар ва бу арилар она арини «кузатиб юрувчи» арилар деб аталади. 
Кузатиб юрувчи арилар доимо бош тарафи билан она арига қараган 
бўлиб, ажралмаган ҳолда она арини мўйловлари билан ялаб текшириб 
турадилар ҳамда хартумчалари ёрдамида уларни махсус модда, ари сути 
билан озиқлантириб туради. Ари сути тўйимли, тез ҳазм бўлади. 
2- ж а д в а л. 
Ари личинкаларининг ривожланиши ва озиқланиш тартиби. 
Ривожла
ниш 
босқич 
лари 
Она ари
Ишчи 
ари 
Эркак 
ари 
Озиқланиши 
Ишчи 
ари 
Она ари Эркак ари 
Тухум 
даври 
3 
3 
3 
- 
- 
- 
Личинка 
даври 
5,5-6 
кун 
6 кун 
7 кун 
3 кун сут 
билан, 3 
кун асал 
ва гул 
чанги 
аралаш 
маси 
билан 
5,5 кун 
фақат сут 
билан 
3,5 кун 
сут билан, 
3,5 кун 
асал ва 
гул чанги 
аралашма
си билан 
Гумбак
даври 
7,5-8 
кун
12 кун 
14 кун 
- 
- 
- 
Умумий 
ривожла
ниш 
даври 
16-17 
кун
21 кун 
24 кун 
- 
- 

---

49 
Асаларининг ривожланиши. Янги қўйилган тухумнинг ранги оқ, 
узунлиги 1,5-1,6 мм бўлади. У мустаҳкам қобиқ билан ўралган. 
Тухумнинг ичида тухум ҳужайраси, ядро ва пуштнинг ривожланиши учун 
зарур озиқ бўлган сариқ модда бўлади. 
Тухум ҳолати 3 кун давом этиб, мана шу вақт ичида пуштнинг 
кучли ривожланиш даври кечади. 3 куннинг охирига келиб, тухум 
инчанинг оғзи тарафдан пастга қараб секин-аста эгила бошлайди. 
Асаларичилар 3 кунлик тухум личинкага айланаётганини ажрата 
оладилар. 3-куннинг охирига келиб тўлиқ тузилган кичкина личинка 
тухумини ёриб чиқади (7-расм).