Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

Асалари заҳари: қадимдан халқ табобатида даволаш мақсадида қўлланиб 
келинган. Ҳозирги кунда ундан тиббиётда радикулит, бод, биронхиал астма, 
қон томирларини кенгайтириш ва модда алмашишини яхшилаш каби 
касалликларни даволашда ишлатилмоқда, ҳамда апиказон, апизатрон, 
вирапин ва хакозо дори - дармонлар ишлаб чиқилмоқда. Заҳар олишнинг 
кўпгина усуллари бўлиб энг самарали усул бу - электр усулидир. 
Прополис: прополис таркибида 18 дан ортиқ микро ва макро- элементлар 
хамда ферментлар мавжуд. Прополис елимсимон модда бўлиб, уядаги арилар 
кирадиган тешикчаларни кичрайтиришда ва ортиқча тешикчаларни суваб 
бекитишда 
ишлатилади. 
Прополисдан 
тўқималарнинг 
регенирация 
жараёнини тезлаштиришда, куйгандан кейинги чандиқларни кичрайтиришда 
оғриқни қолдиришда, ёғларни консервация қилишда, эндокрин безлар 
фаолиятини тиклашда, замбуруғлар, бактериялар ва вирусларни ўлдиришда, 
терини ультра бинафша нурлардан ҳимоя қилишда ва хоказоларда 
фойдаланилади. 

---

103 
25-Мавзу. Асаларичилик махсулотларини фермерчилик усулида қайта 
ишлаш 
Фермерчилик саноати технологияси усулида асал, мум, гулчанги ва 
ширасимон модда (прополис)ни қайта ишлаш усуллари билан танишиш. 
Асаларичиликка ихтисослашган йирик фермер хўжаликларининг 
афзалликлари. Асаларичилик махсулотларини саноат технологияси асосида 
кайта ишлаш, қадоқлаш, жўнатиш йўллари.
Асаларичилик маҳсулотларини саноат технологиясидаги ривожланган 
фермер хўжаликлари асосида етиштириш ва қайта ишлашни ўрганиш.
Аҳолига қулайлик яратиш мақсадида асаларичилик маҳсулотларини 
сотадиган кўплаб махсус савдо дўконлари ташкил қилинмоқда. Жумладан, 
Сурхондарё вилоятида 2014 йилда 60 та асаларичилик субъекти фаолият 
кўрсатган бўлса, ўтган йилда уларнинг сони 536 тага етгани ҳамда вилоятда 
500 тоннадан ортиқ асал етиштирилгани соҳа тараққиётига бир мисолдир. 
Қолаверса, республикамизнинг бошқа вилоятларида ҳам бу тармоқда жуда 
катта ўсиш, ривожланиш босқичларини кўришимиз мумкин. 
Қaдoқлaш. Aсaлни бoчкa, бидoн вa шишa тaрaлaргa қaдoқлaнaди. 
Қaдoқлaшнинг энг яxши усули шaмшoд ёки жўкa ёғoчидaн ясaлгaн 
бoчкaлaргa қaдoқлaшдир. Кристaллaниб қoлгaн aсaлни тeшиклaри мумлaнгaн 
яшиклaргa ҳaм қaдoқлaнaди. Узoқ мaсoфaгa тaшишдa aлюмин ёки тунукa 
бидoнлaр (50 кг гaчa) ишлaтилaди. 
Сaқлaш. Aсaлни тoзa, қуруқ, яxши шaмoллaтилaдигaн, ҳaрoрaти 10
0
С 
дaн юқoри бўлмaгaн вa ҳaвoни нисбий нaмлиги 75% дaн кўп бўлмaгaн 
xoнaлaрдa сaқлaнaди. Етилгaн вa гeрмeтик ёпилгaн aсaл сифaтини 
ўзгaртирмaгaн ҳoлдa чeклaнмaгaн узoқ вaқт сaқлaнши мумкин.