Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги касб-ҳунар таълими маркази

6-Мавзу. Арихона қурилишлари, асаларичилик асбоб-ускуналари ва 
жиҳозлари 
Асалари уяларининг турлари ва тузилиши. Ари уяларини яратилиши 
тарихи. Йиғиштирилмайдиган ва йиғиштириладиган уялар. Ари уяларини 
турлари, тузилиши ва ишлатилиши. Ари уяларга куйилган меъёрий талаблар.
Ари уясини йиғиш. Устки ва ён томонидаги иситиш ёстикчалари. Ари 
уясидаги тўсқич тахталари ва кўчиришда ишлатиладиган хомутларнинг 
тузилиши. 
Асаларичилик асбоб-ускуналари ва жиҳозлари.
Асалари оиласи қаровига керак бўладиган жиҳозларнинг тузилиши. Юз 
ниқоби, асаларичи коржомаси, тутатгич, она асалари қафасчаси ва бошқалар. 
Мум пардаларини ўтказишга керак бўладиган асбобларнинг тузилиши. 
Сим-ғалтакчаси, бигиз, ром тешгич, мум пардаларни ўтказадиган ғалтакча, 
мум пардасини ёпиштирадиган электр асбоби ва бошқалар. 
Она асалари етиштириш ва жўнатиш учун керакли асбобларнинг 
тузилиши, юмшоқ алюмин симдан ясалган қошиқча (шпател,) мум косачалари, 
мум косачаларини пайвандловчи ромлар, электр плиткаси, она асалари 
жўнатиладиган қафасча ва бошқалар. 
Асал тортиш ва мум хом ашёсини қайта ишлаш учун керак бўладиган 
асбобларнинг тузилиши: асаларичи пичоқлари, искана, асал тортгичлар, 
сузгичлар, асал идишлари, ҳар хил мум эритгичлар, иш қутиси ва бошқалар. 
Асаларичи иш бажаришга киришишдан аввал ишлаш учун керакли 
асбоб: кўтариб юрадиган қутича, қуруқ чириган тўнка, тезаклар ва 
тутатгич қурилмасини тайёрлаб қўйиши лозим. 
Арихонада ари оиласи билан иш бошлашдан олдин оқ халат ва бошга 
кийиладиган бирор турли қалпоқ кийиб олиш, сўнгра ишга киришиш 
керак. 
Уядан суғуриб олинган инчали мум катак ромларни уя устида кузатиш 
тавсия этилади, шундай қилинганда ромдан тўкилган ёш арилар уяга 
тўшади. 
Мумкатак ромларни арилардан тозалаш керак бўлса, ғоз
патидан 
тайёрланган супурги ёки бойланган бир тутам ўт ёрдамида арилар 

---

36 
супуриб туширилади. Агар ўша ромда ёш ари личинкалари ва янги 
келтирилган гул шарбати бўлмаса, у ҳолда ромнинг икки четидан маҳкам 
ушлаб ариларни силкитиб тушириш мумкин. 
Оиланинг ички ҳажми кенгайтирилаётганда юзаки текширилади ва 
чеккадаги ромларни бир оз четга суриб, уларнинг ўрнига кенгайтиришга 
мўлжалланган инчали мумкатак ромлар қўйилади. Агар табиатдан шарбат 
келаётган бўлса, у ҳолда асаларилар оиласига ромларнинг керакли 
жойларига мумпарда ёпиштирилиб берилади.