Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги жиззах давлат педагогика институти

4-Амалий машғулот Волейбол ўйинида ҳаракатланиш техникасини 
такомилаштириш 
Ҳолатлар ва ҳаракатланиш, дастлабки ҳолатлар 
 
Ҳолатлар.
Волейбол ўйинида ўйинчилар тўп билан қисқа вақт ичида 
ҳаракат қилишлари лозим. Шу сабабли у ѐки бу ўйин шароитида ўйинчи тўп 
билан ўйнаши учун юқори тайѐргарлик кўриши талаб этилади. Шу мақсадда 
турли ҳаракат усулларини бажариш учун турлича ҳолатларни эгаллаш керак. 

---

114 
Ҳужум зарбасини бериш ва тўсиқ қўйишда – баланд, ўйинга киритилган 
тўпни қабул қилишда – ўрта, ҳужум зарбасини ѐки тўсиқдан пастлаб қайтган 
тўпни қабул қилишда – паст ҳолатлар эгалланади. Бунда УОМ (умумий оғирлик 
маркази)нинг ҳолати навбатдаги ҳаракатнинг хусусиятига боғлиқ бўлади. Шуни 
ҳам таъкидлаш ўринлики, ўйинчининг бўйи ва унинг координаецион қобилияти 
УОМга сезиларли таъсир кўрсатади. Шунинг учун ҳам самарали туриш ҳолати 
шундай бўлиши керакки, бунда УОМ тезда таянч чегарасидан чиқарилиб, зарур 
ҳаракатланиш ва фаолият кўрсатиш имкониятини бераолсин. 
Туриш ҳолатлари навбатдаги ҳаракатларнинг қўлланилиш хусусиятига 
қараб статик (ўйинчининг ҳаракатсиз) ѐки динамик (асосий таянчни бир оѐқдан 
иккинчисига ўтказиш билан тўпни қабул қилиш, ҳужум зарбасини бериш ѐки 
тўсиқ қўйишни кутишда) ҳолатларда бўлади. Бу туриш ҳолатларида қўллар бел 
баробарида, бармоқлар кафтларга қараган, гавда эса бир оз олдинга эгилган 
бўлади. Гавда эркин ҳолатда бўлиши керак. 
Ҳаракатланиш
. Ўйинчи маълум бир техник усулни бажариш учун майдон 
бўйлаб ҳаракатланади. Бунда усул ва ўйиннинг вазиятига боғлиқ ҳолда, қадам 
ташлаб (олдинга, орқага, ѐн томонга), сапчиб, сакраб, югуриб, йиқилиб турли 
ҳаракатларни амалга оширади. Қадам ташлаш ва югуриш билан қилинадиган 
ҳаракатлар бирмунча юмшоқ (УОМ тебранишининг сустлиги сабабли) бўлади. Ён 
томонга қадамлашдан кўп ҳолларда катта бўлмаган масофани босиб ўтиш билан 
тўсиқ қўйганда, ҳужум зарбасини қабул қилганда ѐки тўсиқдан ўз йўналишини 
ўзгартириб қайтган тўпни қабул қилишда фойдаланилади. Ҳаракат доимо керакли 
ҳаракат йўналишига яқин бўлган оѐқдан бошланади. Сапчиб, сакраб, югуриш 
билан бўладиган ҳаракатлардан тез жавоб ҳаракатларини амалга оширишда 
қўлланилади. Кўриб чиқилган ҳаракатлардан кўп ҳолларда умумий бирликда ҳам 
фойдаланилади.