Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги иқтисодий ва

Меъёрли 
ёндашув
асосини 
халқ 
хўжалиги 
масалаларидан 
келиб 
чиқиб 
ривожланиш 
мақсадининг 
қўйилиши ташкил қилади. Бундай мақсадлар қуйидагича 
бўлиши мумкин: 

тармоқ маҳсулотига жамият талабини тўла қондириш; 

ишлаб чиқариш самарадорилигини ошириш; 

экспортга маҳсулот етказиб беришни кўпайтириш ва 
бошқалар. 
+идирувли 
ёндашув
тармоқ 
ривожланишидаги 
тенденциялар ва кўринишлар қонуниятларини ўрганишдан 
таркиб топади. Бундай ёндашувдан мақсад шундай ривожланиш 
даражасини аниқлашдан иборатки, қайсики унга тармоқда 
прогнозлаш даври бошида юзага келган қонуниятларни 
келажакда сақлаб қолиш натижасида эришиш мумкин. 
Икки 
ёндашувнинг 
услубий 
ягоналиги 
тармоқ 
прогнозини ишлаб чиқишнинг қуйидаги босқичлари кетма-
кетлигини аниқлайди: 
1.
Тармоқ ривожланишини ўтган ва ҳозирги давр учун 
тасвирлаш ва таҳлил қилиш, қабул қилинган режа қарорлари 
натижаларини баҳолашни ўз ичига олган ҳолда. 
2.
+идирувли ёндашув асосида тармоқ ривожланишининг 
асосий йўналишларини прогнозлаш. 

---

165 
3.
Тармоқ ривожланишининг мақсад ва асосий вазифаларининг 
қўйиш, асосий йўналишларини меъёрли ёндашув асосида 
прогнозлаш. 
4.
“Узилиш”ларни кўринтириш, уларни таҳлил қилиш ва 
ривожланиш муаммоларини қўйиш. Муаммоларни ечиш 
йўллари 
ва 
улар 
асосида 
тармоқ 
риожланишининг 
вариантларини ишлаб чиқиш. 
5.
Ривожланиш вариантларини танлаш ва тармоқлараро баланс 
учун бошлан\ич ахборотларни ишлаб чиқиш. 
Биринчи босқични амалга оширишда етакчи роль тадқиқ 
қилинатган даврда тармоқ ривожланишининг қонунчилик 
тенденциясига, унинг унга таъсир қилаётган омиллар билан 
алоқаларини аниқлашга мансуб. 
Тармоқни иқтисодий прогнозлашни барча ташкил 
қилишларнинг бош элементи прогнозлашни унинг асосий 
йўналишлари бўйича бевосита ўтказишни ўз ичига олувчи 
иккинчи ва учинчи босқичлар саналади. Бу жараён, ўз 
навбатида, бир қанча босқичлар (даврлар) таркиб топади. 
1. Прогнозни ишлаб чиқишга вазифани шакллантириш 
(прогнозлашдан олдинги тадқиқот даври); 
2.Объектни прогнозлаш; 
3.Прогнознинг ҳаққонийлигини баҳолаш.