Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги хамидов мухамадхан

Йўлаклаб суғоришда,
сув кичик қатлам ҳосил қилиб, олдиндан текислаб 
қўйилган узун тахта кўринишдаги ер сирти бўйлаб ҳаракат қилади ва тупроққа 
гравитация кучи таъсирида шимилиб боради.
Ёппасига бостириб суғоришда,
сув махсус четлари увот(марза)- лар 
билан ўралган суғориш даласи - чекга қуйилади. Сув бостирилган чекда, сув 
тинч ҳолатда, ўз оғирлик кучи билан секин - аста тупроққа шимилиб боради.
Айрим бостириб суғоришда, асосан, боғларни суғоришда, суғориш 
майдонини баъзи қисмларигина сув билан бостирилади. 
Ер устидан суғориш усулини хусусиятлари: уни даврийлиги, суғоришлар 
орасидаги даврда тупроқ намини сарф бўлишлиги, асосан, тупроқни 
намлантиришлиги, суғоришлар орасида тупроқ намини кескин ўзгаришидир. 
Ёмғирлатиб суғориш усулида,
сув махсус машина, қурилма ѐки
агрегатлар ѐрдамида оқова ҳолатидан сув томчиси ҳолатига айлантирилиб, 
сунъий ѐмғир сифатида тупроқ юзасига, ўсимлик устига сепилади. Ёмғирлатиб 
суғориш усулини хусусиятлари: тупроқни, ўсимликни ва ер усти ҳаво 
қатламини намлантириши, тупроқ намлантириш қатламини унча чуқур 
бўлмаслиги, кичик суғориш меъѐрлари билан тез-тез суғориш ва суғориш 
14-расм. Эгатлаб суғориш 

---

99 
даласи бўйлаб сувни бир текис тақсимлаш мумкинлигидир (15-расм). 
15-расм. Ёмғирлатиб суғориш 
Тупроқ ичидан суғориш усулида,
сувни тупроқ хайдов қатлами остига 
махсус намлатгичлар ѐрдамида беришга асослангандир. Бунда тупроқ асосан, 
капилляр шимилиш кучлари таъсирида намланади (16-расм). Бунда ер 
юзасидан суғориш сувини парланиши кескин камаяди. Тупроқ донадорлиги 
сақланади, маълум бир тупроқ қатламини мунтазам намлантиришга эришиш 
мумкин. 
Кичик босимли
Босимли
Вакуумли
16-расм. Тупроқ ичидан намлатиш схемаси