Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти 6-Мавзу

2.Меҳнатга ҳақ тўлаш шакллари

Ишбай
Уйғунлашган
Оддий ишбай
Ишбай-мукофот Ишбай-проогрессив
Билвосита ишбай
Аккорд

Вақтбай
	Оддий вақтбай
	Вақтбай-мукофот

Меҳнатга ишбай ҳақ тўлаш
сарф этилган вақтдан қатъий назар, ҳар бир ишлаб чиқариш бирлиги учун белгиланган суммада ҳақ тўланади.
Меҳнатга вақтбай ҳақ тўлаш
Ишлаб чиқариш ҳажмидан қатъий назар, соатбай, кунлик, ҳафталик ёки ойлик вақт меъёри учун ҳақ тўланади.
Меҳнатга уйғунлашган тартиб бўйича ҳақ тўлаш
ҳар бир ишлаб чиқариш бирлиги учун тўланадиган ҳақ миқдори белгиланади. Шу билан бирга, маълум вақт учун кафолатланган иш ҳақи тайинланади.

3. Меҳнат ва унга ҳақ тўлаш ҳисобида қўлланиладиган дастлабки ҳужжатлар

3. Меҳнат ва унга ҳақ тўлаш ҳисобида қўлланиладиган дастлабки ҳужжатлар

ШАХСИЙ ТАРКИБНИ ҲИСОБГА ОЛИШ УЧУН ҚУЙИДАГИ ҲУЖЖАТЛАРДАН ФОЙДАЛАНИЛАДИ:
Т-8 шакли. Меҳнат шартномасини бекор қилиш ҳақида буйруқ.
Т-6 шакли. Таътил бериш ҳақида қайд.
Т-5 шакли. Бошқа ишга ўтказиш ҳақида буйруқ.
Т-2 шакли. Шахсий варақа.
Т-1 шакли. Ишга қабул қилиш ҳақида буйруқ.
Иш вақтини ҳисобга олиш учун Т-12 шаклидаги махсус табелдан фойдаланилади. Табель - бўлим, бригада, цех ходимларининг номма-ном рўйхати бўлиб, ундан иш вақтини ҳисобга олиш учун фойдаланилади.
Ҳар бир ходимга табель рақами бириктирилади ва у меҳнат, иш ҳақи бўйича рамийлаштириладиган барча ҳужжатларда кўрсатилиб боради.
4. Меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича ҳисоб-китобларнинг синтетик ва аналитик ҳисоби
Корхона рўйхатида бўлган ва рўйхатда турмаган ходимларга меҳнатга ҳақ тўлаш (меҳнат ҳақининг ҳамма турлари, мукофотлар, ёрдам, ишлайдиган пенсия олувчиларга ҳисобланган пенсия ва бошқа тўловлар) бўйича жорий қарзлар тўғрисидаги ахборотларни умумлаштириш қуйидаги счётларда амалга оширилади: