Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги фарғона давлат университети табиий фанлар факультети

Электрон таълим ресурслари:
1.www unep. org БМТнинг атроф-муҳит бўйича дастури.
2.www.undp.uz (БМТининг Тараққиёт Дастури веб-сайти).
3.www.gwpcacena.org
4.www.Ziyo.net.
5-6-Амалий машғулотлар: Вилоятлар аҳолиси бўйича статистик маълумотларни умумлаштириш ва қайта ишлаш
Мақсад: Талабаларга Вилоятлар аҳолиси бўйича статистик маълумотларни умумлаштириш ва қайта ишлаш ҳақида тушунчалар бериш
Топшириқ: Қуйидаги жадвални ўрганинг, таҳлил қилинг ва конспект дафтарига ёзинг 1)Аҳолининг табиий ҳаракати
2)Аҳоли миграцияси
Ўзбекистон минтақалари аҳолисининг табиий ва механик харакати
(ҳар минг кишига нисбатан, 2009 йил)

т/р	Минтақалар	Аҳоли табиий ҳаракат			Аҳоли миграцияси
		туғилиш	ўлим	табиий кўпайиш	келганлар	кетганлар	миграция қолдиғи
	Қорақалпоғистон Республикаси	24,6	4,9	19,7	8,0	18,5	-10,5
	вилоятлар:
1	Андижон	24,5	4,6	19,9	2,4	2,7	-0,3
2	Бухоро	21,7	4,2	17,5	3,4	6,1	-2,7
3	Жиззах	24,5	4	20,5	5,9	9,3	-3,4
4	Навоий	21,4	4,7	16,7	13,6	16,1	-2,5
5	Наманган	23	4,2	18,8	1,2	2,3	-1,1
6	Самарқанд	24	4,3	19,9	3,5	4,6	-1,1
7	Сурхондарё	24,8	3,8	21,0	5,1	5,9	0,8
8	Сирдарё	22,8	4,8	18,2	7,9	12,2	-4,3
9	Тошкент	22,5	5,6	16,9	6,2	10,6	-4,3
10	Фарғона	22,7	4,8	17,9	4	4,5	-0,5
11	Хоразм	25,4	4,3	21,1	3,8	4,9	-1,1
12	Қашқадарё	24,3	3,8	20,5	3,9	4,4	-0,5
	Тошкени ш	19,6	7,1	12,5	8,5	8,2	0,3

Жадвал Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган.


Асосий адабиётлар:
1.Манак Б.А. Методика экономико-географических исследований.
-Минск, «Университеткой»,1989.
2.Солиев А., Назаров М. Иктисодий географик тадқиқот усуллари. Маърузалар матни. -Т.: Университет, 2000.
Қўшимча адабиётлар:
3.Солиев А., Маллабоев Т. Иқтисодий ва социал географияда айрим қонуниятларни ўрганиш методикаси. -Т., 1988.
4.Салиев А.С., Қаршибоева Л. Иқтисодий географиянинг назарий ва амалий масалалари. –Т., 1999.
5.Меркушева Л.А. География сферы обслуживания населения.
- Красноярск, 1989.
6.Алаев Э.Б. Социально-экономическая география: Понятийно-терминологический словарь.-М.,1980.
7.Солиев А., Аъмедов Э., Маъамадалиев Р., Назаров М. ва б. Минтаыавий иытисодиёт. -Т., 2003.
8.Алексеев А.И. Ковалев С.А., Ткаченко А.А. География сферы обслуживания. - Калинин, 1986.
9.Маергойз И.М. Методика мелкомасштабных экономико-географических исследований. -М., 1981.
10.”Географик тадқиқот усуллари (2 қисм)” фанидан тайёрланган ўқув-услубий мажмуа. ЎзМУ ички тармоғи.
11.Солиев А ва б. Ўзбекистон ҳудудлари ижтимоий-иқтисодий ривожланиши. (Монография).Тошкент.2010.
Электрон таълим ресурслари:
1.www unep. org БМТнинг атроф-муҳит бўйича дастури.
2.www.undp.uz (БМТининг Тараққиёт Дастури веб-сайти).
3.www.gwpcacena.org
4.www.Ziyo.net.
7-Амалий машғулот: Аҳоли карталарини тузиш усуллари
Мақсад: Талабаларга Аҳоли карталарини тузиш усулларини ўргатиш ва тушунчалар бериш
Топшириқ: Умумтаълим мактабларининг 8-синфлари учун 2018 йилда нашрдан чиқарилган “Ўзбекистоннинг иқтисодий ва ижтимоий географияси” атласидаги 8-9-бетлардаги Аҳоли картасидан фойдаланиб уни таҳлил қилинг ва конспект дафтарига ёзинг
Нуқталар усули: Бу усул билан картада ёйилиб (тарқалиб) жойлашган воқеа ва ҳодисаларни бир хил миқдор бирликларида белгилайдиган ва уни жойланиши ва тўпланишига мос жойлаштириладиган бир хил ўлчамдаги кўпчилик нуқталар билан тасвирланади. Картада воқеа ва ҳодисаларни тасвирлашдан олдин нуқтани «оғир» лиги (вазни) аниқланилади, яъни битта нуқта қайси ўлчамдаги миқдор кўрсаткичига мос келади (масалан, битта нуқта 500 кишига ёки 10 000 гектар шоли экин майдонига тўғри келади) (3.13-расм). Бу усулда воқеа ва ҳодисани картада тасвирлашда нуқталар объектни ҳақиқий географик жойланишини энг яхши акс эттирадиган қилиб жойлаштирилади. Айрим ҳолларда битта картада иккита ўлчамдаги нуқта берилиши мумкин, масалан, йирик нуқтада 1000 киши, кичик нуқтада эса 100 киши. Нуқталар усулини яхши танлаш тасвирланаётган ҳудуд чегарасида объект ёки воқеа ва ҳодисани тарқалиши тўғрисида кўргазмали тасаввур беради. Нуқтани «оғир» лиги уни миқдор, ранги эса сифат тавсифини аниқлашга имкон беради. У айниқса контраст (кескин фарқ қилиб) жойлашган ҳодисалар учун самарали усул ҳисобланади. Нуқталар картага иккита усул билан, яъни географик ва статистик усул билан қўйилади. Географик усулда ҳодисани географик жойланиши (тарқалиши) ҳисобга олинади.

Нуқталарни картага қўйиш усуллари:

А – статистик,
Б – географик.

Асосий адабиётлар:
1.Манак Б.А. Методика экономико-географических исследований.
-Минск, «Университеткой»,1989.
2.Солиев А., Назаров М. Иктисодий географик тадқиқот усуллари. Маърузалар матни. -Т.: Университет, 2000.