Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус таълим Вазирлиги Фарғ

Материализм- оламнинг асосида материя, яъни моддий нарсалар ётишини эътироф этадиган, моддийликни устувор деб биладиган таълимот.
Монизм (юнонча - монос, яъни якка маъносини англатади) - оламнинг асоси якаю-ягона сабабга, битта асосга эга деб таълим берадиган фалсафий таълимотдир.
Моний - Моний Ибн Фатак монизм таълимотининг асосчиси. Наққош ва рассом. Марказий Осиё, Эрон, Ҳиндистон буйлаб сафар қилиб, зардуштийлик, буддавийлик, брахманлик каби турли диний таълимотлар билан танишади. Дунё зиё ва зулматнинг абадий кураш майдони, инсоннинг вазифаси эса, ёвузликни узил-кесил йуқ килиш учун эзгуликка кумаклашишдир. Бу ғоя Моний ахлокий таълимотининг асосини ташкил этади.
Моний таълимоти - юртимизда буддавийликдан кейин кенг тарқалган эди. у зардўштийлик ва христианликнинг синтезлашуви натижасида вужудга келган. Моний форс ва араб тилларида бир неча рисолалар ёзган. Лекин улар бизгача етиб келмаган.
Метафизика - грекча сўз бўлиб, луғавий маънода «физикадан кейин» деган мазмунни ифодалайди. Бу тушунча, фалсафа тарихида биринчи марта, Қадимги Юнонистоннинг буюк файласуфи Аристотелнинг «Илк фалсафа» деб аталган асарларига нисбатан ишлатилган.
Метод - юнонча билишнинг йули - илмий билиш, илмий тадқиқотнинг усулидир.
Методология - Бирон фанда тадбиқ этиладиган тадқиқот усулларининг мажмуи. Илмий билим ва дунёни узгартириш методи хақидаги таълимот.
Миф - юнонча mifhos сўзидан олинган булиб, афсона, ривоят, ҳикоят каби маъноларини англатади. Ибтидоий давр кишилари онги ва тушунчасида инсон, табиат, жамият ва коинотнинг пайдо булиши билан боғлик воқеалар, шунингдек, табиат важамият ҳодисаларининг акс этишидир.
Милет мактаби - Юнонистонда дастлабки фалсафий таълимотлар эрамиздан аввалги VII-VI асрлар ўртасида Милет шаҳрида юзага келган ва ривожланган. милет мактаби вакиллари Фалес, Анаксимандр, Анаксименлардир. Унинг асосчиси Фалес (эрамиздан аввалги 624 — 547 йилларда яшаган).
Миқдор - предметнинг ҳажми, ўлчови, оғирлиги, ҳаракат тезлиги ва шу кабилар билан тавсифланади. Табиат ҳодисалари каби ижтимоий ҳодисалар ҳам миқдорий томонга эга. Чунончи, сув ўз солиштирма оғирлигига, қайнаш ва музлаш даражасига эга. Бир ижтимоий тузум бошқасидан хусусияти жиҳатидангина эмас, балки ишлаб чиқарувчи кучлар тараққиёти, меҳнат унумдорлиги, маданияти ва ҳоказолар билан ҳам фарқ қилади.
Мазмун - нарса ва ҳодисаларнинг ривожланиш жараёнидаги системани ташкил қилган элементларнинг структуравий боғланиши бўлиб, уни бошқа системалардан фарқини белгилайдиган алоқадорликлар ва муносабатларини ифодалайди.