Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги давлат солиқ ҚЎмитаси солиқ академияси

Ўқитувчининг ўз устида ишлашига доир машқлар ва педагогик мулоқот

Солиқ хизмати ходимининг касбий қобилияти

• 
  Билиш қобилияти
  
• 
  Тушунтира олиш қобилияти
  
• 
  Кузатувчанлик қобилияти
  
• 
  Грамматик жиҳатдан нутқ қобилияти
  
• 
  Обрў орттира олиш қобилияти
  
• 
  Муомала қила олиш қобилияти
  
• 
  Диалектик қобилияти – аниқ, тушунарли, қизиқарли
  
• 
  Академик қобилияти – фанни мукаммал билиш, янгилик, ижодий фаолият, сўз, илмий тадқиқот ишини олиб бориш.
  
• 
  Перцептив қобилият – инсоннинг ички ҳис-туйғуси, руҳий ҳиссиёти, сезиш, психик кузатувчанлик.
  
• 
  Ташкилотчилик қобилияти – жамоани уюштириш, фаоллаштириш, ўз фаолиятини тўғри ташкил этиш, мустақил ишлай олиш.
  
• 
  Иззат-ҳурмат қозона олиш қобилияти – муомала маданияти, инсонлар билан тил топишиш, уларнинг суҳбати, сўзлари билан қизиқиш.
  
• 
  Истиқбол кўра билиш қобилияти – солиқ хизмати ходимининг диққатининг барқарорлиги.
  

Қобилият ҳақида

1. 
   Перцептив қобилият – талабанинг руҳий ҳолатини ҳис этиш, тушуна олиш орқали юзага чиқарилувчи қобилият.
   

Қобилиятлар мерос бўлган ва туғма қобилиятларга бўлинади.

2. 
   Қобилиятлар – талабанинг муваффақиятлари учун зарур асосдир. Яхши қобилиятли талаба юқори натижаларга эришади. Пастроқ қобилиятли талаба ҳам яхши шароитларда юқори натижаларга эришади. Педагогик технологияда талабалар қобилиятларини жиддий ҳисобга олиш керак ва метод, воситаларни қўллаш лозим.
   
3. 
   Қобилиятлар – туғма қобилиятларга эътибор бериш керак. Уруғланган тухум ҳужайраларида мерос бўлган белгилар генларни ташувчи бўлади. Буни мерос бўлган белгилар дейилади.
   

280 кунга яқин бўлган ҳомила даврида муҳит ҳомилага мунтазам она организми орқали таъсир кўрсатиб боради. Натижада мерос бўлган белгилар ижобий ёки салбий ўзгаришларга учрайди. Бу ҳолат бола туғилгач туғма белгиларга айланади.

4. 
   Онада қалқонсимон без фаолиятининг пасайишидан кретинизм – ақли заифлик ҳосил бўлади.
   

Кретинизм – мерос бўлган эмас, у туғма орттирилган бўлади.

5. 
   Туғилгандан кейин турли ташқи омиллар таъсирида ҳосил бўлган белгилар орттирилган белгилар дейилади. Ижобий ва салбий ҳамда шахсий сифатлар бўлади.
   
6. 
   Инсонни эслаб қолиш қобилияти –
   

• 
  Ўқиганда – 10 фоиз;
  
• 
  Эшитганда – 20 фоиз;
  
• 
  Кўрганда – 30 фоиз;
  
• 
  Гапирганда – 80 фоиз;
  
• 
  Гапириш ва амалда бажариш – 90 фоиз.
  

Бунда инсоннинг эслаб қолиш қобилияти ахборотни қайси усул ва сезги аъзолари воситасида ўзлаштирганига боғлиқ.