Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

5.24-rasm
. 
GPHAQ-1 texnologik tarmoq (1,2 -nitka) tarxi

---

210 
Агарда газнинг ҳарорати қудуқнинг устида етарлича юқори бо 
Гликолнинг сувли эритмаси фильтр орқали регенерация (14) 
қурилмасига берилади, ундан кейин эса насос (19) ѐрдамида газ 
оқимига иссиқлик алмаштиргичга (5) кириб келади. Конденсат 
ажратувчи сиғимдан (15) кейин иссиқлик алмаштиргичнинг (18) 
қувур аралашмалари орқали деетанизаторга (16) йўналтирилади. 
Деетанизация қурилмаси ликопсимон колоннадан ташкил топган, 
печ (17) ва иссиқлик алмаштиргич (18) деетанизаторнинг пастки 
қисмидан берилган ҳарорат иссиқлик алмаштиргич (18) ѐрдамида у 
ердаги барқарор конденсат деетанизаторнинг пастки қисмидаги 
маҳсулот ушлаб турилади (5.25-расм). 
Печкада (17) 433К-гача қиздирилган маҳсулот сиғимдан (15) кириб 
келадиган тўйинтирилган конденсатга иссиқлик беради. Совутилган 
барқарор конденсат узатмага берилади. Схемада совуқ нобарқарор 
конденсатни 
барқарорлаштиргичнинг 
юқори 
ликопчасидан 
киритиш масаласи ҳам кўриб чиқилган. Деетанизатор бундай 
ҳолатда адсорбция буғлантириш колоннасининг режимида 
ишлайди. 
Агарда конденсатни темир йўл цистерналари орқали ташиш ҳисобга 
олинган бўлса, конденсатни барқарорлаштириш ректификация 
колоннаси орқали олиб борилади. Бу колонна қисман ѐки тўлиқ 
бутансизлаштириш режимида ишлайди. Газ шамоллатиш учун 
(газсизлантиришга) сиғимдан (15) ва газ деетанизаторидан (16) 
штусер орқали умумий оқимга ҳайдалади. Агарда босим юқори 
бўлмаса, олдиндан босимни кўтариб бериш учун компрессор (8) 
ўрнатилади ва газсизлантирилган газ сиғимдан (10) яна умумий 
оқимга қайтади. Газнинг ва суюқликнинг дебетини даврий назорат 
қилиш ажратгич (1) ѐрдамида амалга оширилади, атомли чизиққа 
ўлчов диаграммаси ва ҳисоблагичли конденсат йиғиш ажратгич (2) 
ўрнатилади. 
ълса ва унинг йўлида газ йиғиш пунктигача гидратлар пайдо 
бўлмаганда, газни тайѐрлаш схемаси соддалаштирилади. Қазиб 
олиш даврида ПҲАҚда қўшимча совутиш қурилмасини ўрнатиш 
талаб қилинса, газнинг талаб қилинган шудринг нуқтасини 
таъминлаш учун, схемада штусер ўрнига турбодетандер ўрнатилади. 
Турбодетондердан фойдаланилганда ҳароратни пасайтириш оддий 
дросселлашга нисбатан 3 – 4 марта катта бўлади. Бундай ҳолатларда 
икки поғонали газ ажратгичлар ўрнатилади, турбодетандерга 

---

211 
кирувчи газдан суюқлик ажратилади.