Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

10.3. Нефтнинг таркибидаги йўлдош газларни ѐқиш муаммолари 
(НТЙГ) 
Нефтнинг таркибидан ажралиб чиқадиган йўлдош газларни ѐқиш 
бугунги кунда иқтисодий, экологик ва ижтимоий йўқотилишлар ва 
тавакалчилик ҳамда умумжаҳоний анъанавий шароитларда кам 
углеродли ва самарали энергия ривожлантириш йўлига ўтиш
сабабларга мувофиқ нефтгаз секторининг асосий муаммоларидан бири 
ҳисобланади.
Жаҳон Банкининг маълумотларига мувофиқ Россия давлати
машъалага ѐқиладиган НТЙГ ѐқиш кўрсатгичи бўйича биринчи
ўринда туради. Бу муамолар республикамизда ҳам атроф муҳитни 
ифлосланишини олдини олиш ҳамда Ўзбекистон республикасини 
ҳалқора кўрсатгичда имиджини яхшилаш бўйича долзарб 
муаммоларидан ҳисобланади. 
Тошкентда «Узбекнефтегаз» Миллий холдинг компанияси, 
Ўзбекистондаги Жаҳон банкининг вакиллиги билан нефтнинг 
таркибидаги йўлдош газларни ѐқишни қисқартиришнинг Глобал 
шериклиги асосида Европа ва Марказий Осиѐ давлатларининг 
―Нефтнинг таркибидаги газни утилизация қилиш ва нефтгаз тармоғида 
Тоза ривожланиш механизми ‖ лойиҳасини амалга ошириш бўйича 
регионал анжуман бўлиб ўтди.
Ўзбекистонда 
нефтнинг 
таркибидаги 
йўлдош 
газларни 
утилизация қилишни 40 % дан 95 % гача ошириш масаласи кўриб 
чиқилди. 
«Узбекнефтегаз» Миллий холдинг компанияси 2015 йилнинг 

---

344 
охиригача нефтнинг таркибидаги йўлдош газларни утилизация 
қилишни 95% гача етказиш мақсадида умумий қиймати 150 млн. АҚШ 
доллари бўлган лойиҳани амалга ошириш белгиланган. НТЙГ ларни 
утилизация қилишнинг тўртта лойиҳасини амалга ошириш 
натижасида 2015 йилда 40% ўрнига 95% амалга оширилади. 
Худди шу каби муаммолар РФ давлатининг № 7 от 8 январь 2009 
йилдаги қарорида ҳам белгиланган бўлиб, НТЙГларни машъала 
орқали мақсадли ѐқишнинг кўрсатгичи 2012 йил 1 январгача 
ошмаслиги белгилаб қўйилган яъни НТЙГлардан самарали 
фойдаланиш ва уни амалга ошириш имкониятларини қидиришда 
нефть компанияларининг олдига масъулияти вазифалар юклатилган.