Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

Қудуқларни синаш. 
Қудуқларни синашнинг асосий мақсади – ўрганилаётган объектнинг 
коллекторлик хоссаларини маҳсулдорлигини, улардаги нефтъ ва газ 
заҳираларини, уларнинг эксплуатация қилиш усулларини танлашни, оптимал 
режимини баҳолаш учун аниқ ва тўлиқ маълумот йиғишдан иборат.
Одатда, қудуқлар ўзлаштирилгандан кейин дарҳол синашга ўтилади. 
Разведка қилинадиган ҳар қайси маҳсулдор қатлам алоҳида-алоҳида синалади. 
Синаш пастки қатламдан бошлаб кетма-кет ўтқазилади. Кейинги объектни 
синашдан олдин юқорида жойлашган объектни синалган объектдан герметик 
цемент кўприги (мост) ёрдамида чегараланади. 
Маҳсулдор қатламларни очиш усуллари. 
Нефтъ ва газ конларининг геологик кесимида ғовакли қумлар, 
қумтошлар, оҳактошлар, гиллар, мергеллар учрайди. Бу тоғ жинслар нефтъли, 
газли ва сувли бўлиши мумкин. 
Маҳсулдор қатламларни очиш бир неча усулларда амалга оширилади. 

---

1. Бурғилаш қудуғи маҳсулдор қатламнинг шипигача ковланиб, оралиқ 
қувурлар ёрдамида цементланади. Кейин маҳсулдор қатламлар очилиб, 
бурғилаш қудуғига сизгич туширилади. Бу ҳолда оралиқ қувурлар бирикмаси 
ишлатиш (эксплуатацион) қувури вазифасини бажаради. 
2. Бурғилаш қудуғи маҳсулдор қатламнинг бутун қалинлиги бўйича 
ковланади ва сизгичли фойдаланиш (эксплуатацион) қувурлар бирикмаси 
туширилади. Кейин манжет усули ёрдамида нефтъ қатлами шипининг устки 
қисми цементланади. Бундай усуллар паст босимли қатламларда фойдалинади. 
3. Бурғилаш қудуғи маҳсулдор қатламнинг бутун қалинлиги бўйича 
ковланади. Бундан сўнг фойдаланиш (эксплуатацион) қувурлар бирикмаси 
туширилиб, қудуқ тубидан бошлаб цементланади. 
Кейин мустаҳкамловчи қувурлар бирикмасининг маҳсулдор қатламлари 
қаршисидан нефтъ ва газларни қудуқга тушиши учун тешик очилади. Бундай 
усуллар юқори босимли қатламларда фойдаланилади. 
Қатламларни очиш усули қатлам босимига қатламнинг нефтъга 
тўйинганлигига ва дренаж даражасига қараб ҳар хил бўлади. Лекин уларнинг 
ҳаммаси қуйидаги талабларни қониқтириши лозим. 
1. Юқори босимли қатламларни очишда қудуқларда содир бўлиши 
мумкин бўлган очиқ фаввораларни бартарафлаш; 
2. Қатламларни очишда қудуқ туби зонасидаги тоғ жинсларнинг табиий 
сизилиш хоссаларини сақлаш. Агар қудуқ туби зонасида тоғ жинсларининг 
ўтказувчанлиги кам бўлса, уларнинг сизилиш хоссаларини ошириш чораларини 
кўриш ҳамда паст ва юқори босимли қатламларни очишда ювиш эритмаларини 
тўғри танлаш талаб қилинади.