Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

2. Суғурта атамалари ва суғуртанинг гуруҳланиши 
Суғуртада мужжассамлашадиган кўп қиррали муносабатлар мазмуни сўз ва 
атамалар орқали ифода қилинади. 
Суғуртанинг ўзига хос атамалари, тушунчалари мавжуд. Атамалар 
ёрдамида суғурта муносабатларни ташкил қилувчиларнинг ҳуқуқ ва вазифалари 
белгиланади, кўп қиррали суғурта фаолияти ташкил қилинади. Бу атамалар суғурта 
жараёнининг калити ҳисобланади. Калициз эшик очиб бўлмагандек, атамаларнинг мазмунини 
тушунмасдан суғурта ишини бошқариб бўлмайди. 
Атамалар тўрт гуруҳга бўлинади. 
Биринчи гуруҳ - суғуртанинг муҳим ташкилий қирраларини, шартларини ифодаловчи 
атамалар. 
Иккинчи гуруҳ - суғурта фондини шаклланиши билан боғлиқ атамалар. 
Учинчи гуруҳ - суғурта фондини сарфланиши билан боғлиқ атамалар. 
Тўртинчи гуруҳ - халқаро суғурта атамалари. 
Суғурта фаолиятини ташкил қилиш билан боғланган атамаларга 
қуйидагилар киради: 

Суғурталовчи 

Суғурталанувчи 

Суғуртанинг обҳекти ва предметиСуғурта ҳимояси 

Суғурта жавобгарлиги 

Қайта суғурта қилиш 

Ўзаро суғурта қилиш 

Суғурта вакиллари 

Суғурта гувоҳномаси 

Суғурта қопламасини олувчи
. 
Суғурталовчи 
– 
суғурта қилувчи ташкилот, суғурта хизматларини ишлаб чиқарувчи 
ва сотувчилар, суғурта фондини ташкил қилиш, сарфлаш ва суғурта операсияларини 
ўтказиш учун давлат лисензиясига эга бўлган юридик шахслар. 
Суғурталанувчи 
– 
ўз манфаатларидан келиб чиқиб суғурта ҳимояси 
бўйича хизматларни сотиб олувчилар, суғуртадан манфаатдор бўлган ва суғурталовчи 
билан қонун ёки шартнома асосида муносабатга кирувчи юридик ва жисмоний шахслар. 
Суғуртанинг обҳекти ва предмети 
- 
мулк суғуртасида обҳект сифатида моддий 
бойликлар мол-мулк кўзда тутилса, шахсий суғуртада фуқароларни ҳаёти соғлиги ва 
меҳнат қобилияти кўзда тутилади. Суғурта предмети ана шу обҳектларни таркибий 
қисмларидир. Масалан, уй-жойда сақланувчи мол-мулклар обҳект бўлса, уй рўзгор 
буюмлари, мебеллар, гиламлар, телевизорлар бу суғуртанинг предмети ҳисобланади.