Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

1.
 
Суғурта тушунчасининг мазмуни, унинг ўзига хос хусусиятлари ва 
функциялари 
Суғурта мавжуд иқтисодий атамалар 
орасида ўз
моҳияти
жиҳатидан мураккаб ва кўп қиррали тушунчадир. Бу атама ишлаб чиқариш ва
истеҳмол, табиий офатлар ва кўнгилсиз ҳодисалар, мулкчилик шакллари ва инсон ҳаётида 
турли сабаблар туфайли содир бўладиган салбий ҳодисалар билан чамбарчас боғланган. 
Суғурта - ишлаб чиқариш муносабатларининг 
зарурий елементидир. У 
ижтимоий ишлаб чиқариш 
жараёнидаги моддий зарарларни қоплаш билан 
боғлиқдир. Нормал
ишлаб 
чиқариш 
жараёнининг муҳим
шарти унинг 
узлуксизлиги ва тўхтовсизлиги ҳисобланади. 
Агарда ижтимоий ишлаб чиқариш жараёни табиий офатлар ёки бошқа фавқулотда 
ҳодисаларнинг салбий оқибатлари таҳсирида тўхтаса ёки бузилса, у ҳолда жамият аввало
турли хил олдини олиш қаратилган тадбирларини амалга оширишга, мабодо улар кўзланган 
натижани бермаса, у ҳолда етказилган моддий зарарни қоплашга, иш кучини ишлаб 
чиқаришнинг нормал шароитларини қайта тиклашга мажбур бўлади. 
Инсон ва табиат ўртасидаги қарама-қаршилик билан асосланган ижтимоий ишлаб 
чиқаришнинг таваккалчилик характери, биринчи навбатда, табиий ва бошқа офатларнинг 
салбий оқибатларини олдини олиш, бартараф қилиш ҳамда етказилган зарарни юзага 
келтиради. Бу обҳектив муносабатлар инсонларнинг эришган ҳаёт даражасини сақлаб 
қолишга бўлган реал ва мавжуд эҳтиёжини акс эттиради. Мазкур муносабатларни алоҳида 
хусусиятлар ажратиб туради ва уларнинг йиғиндиси ижтимоий ишлаб чиқаришнинг
суғуртавий ҳимоялаш иқтисодий категориясини ташкил этади. Суғурта иқтисодий
категория сифатида молия категориясининг таркибий қисми ҳисобланади. Аммо, молия 
тўлалигича даромадларни тақсимлаш билан боғлиқ бўлса, суғурта эса фақатгина қайта 
тақсимлаш муносабатларинигина қамраб олади.