Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

turli yo'nalishlar 
bo'yicha ajratiluvchi 
korxona ixtiyorida qoluvchi 
soliqlar va yig'imlarni to'lash 
foizlarni to'lash 
ssudalarni to'lash 
xarajat va zararni qoplash 
moliyaviy yordam ko'rsatish 
jamg'arish fondi 
iste`mol fondi 
zaxira fondi 
taqsimlanmagan foyda 
emission daromad 
Амортизация ажратмалари: 
• 
пул шаклида асосий фондларнинг кўчган бир қисмидир.
• 
инвестисия жараёнининг молиявий манбаидир.
• 
асосий фондларнинг белгиланган меҳёрда ва муддат ичида ўтказилади. 
Амортизация ажратмаларини ўтказиш усуллари:
• 
Тенг миқдорларда ўтказиш.
• 
Бажарилган ишлар ҳажмига қараб.
• 
Амортизация муддатларини ҳисобига.
Биринчи усули асосий фондларнинг меҳёрий муддатларига асосланади. Амортизация 
меҳёри меҳнат воситаларининг жисмоний ва маҳнавий эскириш ва асосий фондлар 
қийматининг меҳёрий муддатларига боғлиқ ҳолда белгиланади. Амортизация меҳёри 
асосида фондларни ривожлантириши хусусиятларига боғлиқ ҳолда белгиланади. 
Амортизация ажратмалари миқдорининг иқтисодий асоси биринчи навбатда асосий
воситалар қийматига эҳтибор берилади. Ҳозирги вақтда инфлясиянинг кучайиши асосий 
фондларнинг баланс қийматини ҳозирги баҳоларда такрор ишлаб чиқаришни белгилаш 
нуқтаи назарида кўриб чиқиш лозим. 
Иккинчи усул бу қазиб чиқарувчи ва транспорт тармоқларида бажарилган иш 
хажмига қараб белгиланади. Бу ерда амортизация ўша обҳектга фойдаланиш 
натижасида юз беради, ҳеч қандай рол ўйнамайди. 
Учинчи 
усул 
амортизациянинг 
муддатларини 
тезлаштириш 
мақсадида 
амортизациянинг катта қисми биринчи йили қолган қисми иккинчи йили ўтказилади. Турли 
мамлакатларда бу жараён асосий фондларнинг янгилаш ҳисобига ҳамда инфлясия 
натижасида берадиган йўқотишлар механизми сифатида қаралади