Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши давлат университети

- (

), (

), (

), (

), , (Hоme), (End), (Рg Uр), (Рg Dn) тугмачалари курсорни 
бошқариш тугмачалари дейилади. Қоидага кўра бу тугмачаларни босилиши 
курсорни мос йўналишда (Hоmе - сатр бошига , End - сатр охирига) 
сурилишига ва матнни ―варақлашга‖ (Рg Uр - орқага, Рg Dn - олдинга) олиб 
келади. 
- (Numlоck) (рақамлар режими) тугмачаси босилган ҳолда, клавиатура ўнг 
томонида жойлашган 1-9,0 рақамларидан фойдаланиш мумкин, акс ҳолда 
(Hоmе), (

), (Рg Uр), (

), (

), (End), (

), (Рg Dn), (Ins), ва (Del) тугмачалари 
ишлайди.(Numlоck) режими рақамли маълумотларни киритишда жуда қулай. 
- (Esc) тугмачаси ( ―escaрe‖) сўзи қочиш маъносини билдиради, командани 
бекор қилиш, дастурдан чиқиш учун фойдаланилади. 
- (F1) - (F12) функционал тугмачалар (айрим клавиатураларда (F1) - (F10) 
турли махсус амалларни бажариш учун зарур. Уларнинг вазифасини 
бажараѐтган дастур белгилайди. 
- (Сtrl), (Alt) махсус тугмачалар. (Shift) каби бошқа тугмачалар вазифасини 
ўзгартиради. Бу тугмачалар бошқа тугмачалар билан биргаликда дастур ишига 
таъсир кўрсатади. Масалан, дастур тавсифида маълум бир амал бажарилиши 
учун (Alt)+(X) ни киритинг дейилса, сиз (Alt) тугмачасини босган ҳолда, (X) 
тугмачасини босишингиз керак.
- (Рrint screen) - тугмачаси экрандаги тасвирни принтерга чиқаради.
- (Break) - тугмачаси дастур ишини тўхтатиш учун ишлатилади. 
Тугмачаларнинг махсус мажмуилари. 
(Ctrl)+(Break) -Ишлаѐтган дастур ѐки команда тугатилишини таъминлайди. 
(Ctrl)+(Alt)+(Del)- MS DОS тизимини қайта таъминлайди, яъни операцион 
тизимни хотирага қайта юклайди. 

---

33