Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

9.2. Қишлоқ хўжалигида инновацион технологиялар асосида 
ишлаб чиқаришни ташкилий-технологик вазифалари, 
хусусиятлари ва босқичлари 
Ишлаб чиқаришнинг ташкилий техникавий даражасини таҳлил 
қилиш ва унинг истиқболи янгиликларни жорий этиш жараёнида 
рол 
функцияларини 
ўзига 
олган 
«антрепренерлар» 
ва 
«интрапренерлар», «ғоялар генератори», «ахборот воситачилари» 
ва бошқалар мавжуд. 
«Антрепренер» – инновациявий 
ташкилий технологик 
тайёргарлик асосларини бошқарувининг асосий унсуридир. Бу 
одатда, янги ғояларни қўллаб-қувватловчи ва илгари сурувчи, 
таваккалчилик ва ноаниқликдан қўрқмайдиган, ностандарт 
ечимларни изловчи ва қийинчиликларни енгишга тайёр бўлган 
раҳбар. 
Антрепренер 
учун 
интуиция, 
ғояга 
содиқлик, 
ташаббускорлик, таваккалчиликка йўл қўйиш ва бюрократик 

---

234
тўсиқларни енгиб ўтиш каби шахсий хусусиятлар ҳам тавсифийдир. 
Антрепренер ташқи вазифаларни ҳал этишга қаратилган бўлиб: 
ташқи муҳитда фаолият юритувчи ташкилот яратиш; ташқи 
фаолиятдаги корхона хизматларини мувофиқлаштириш; ташқи 
инновациявий муҳит объектлари билан ўзаро алоқада бўлиш; янги 
маҳсулотни бозорда илгари суриш; янги ишланмалар ва янги 
маҳсулотга бўлган эҳтиёжни белгилаш шулар жумласидандир. 
Шунинг учун ҳам антрепренер янги маҳсулот бўлимининг раҳбари, 
лойиҳа бошлиғи каби лавозимларни эгаллайди. Ташкилотда 
антрепренерлар кам бўлади. 
«Интрапренер
» – инновациявий бошқарувдаги яна бир муҳим 
шахс. Интрапренерларнинг ташкилотдаги сони нисбатан кўпроқ 
бўлиши лозим. Бу ички инновациявий муаммолар, ички 
инновациявий тадбиркорликга йўналтирилган мутахассис ва 
бошқарувчи. Унинг вазифаларига кўп сонли «ақлий ҳужумлар»ни 
ташкил этиш, янги ғояларнинг бирламчи қидируви, ходимлар 
инновациявий жараёнга киришиши учун шароит яратиш ва корхона 
«новаторлик» корхонаси деб ҳисобланиши учун новаторларнинг 
етарлича сонини таъминлаш киради. Одатда, бу юқори ижодий 
фаолликга эга гуруҳ раҳбари. 
«Ғоялар
генератори» – бу новаторлик ходимларнинг бошқа 
бир тури. Унинг тавсифий хусусиятларига қисқа муддат ичида кўп 
сонли оригинал таклифларни ишлаб чиқиш, фаолият соҳаси ва 
тадқиқот предметини ўзгартириш, мураккаб масалаларни ечишга 
интилиш, фикрлашдаги мустақиллик каби хислатларни киритиш 
мумкин. «Ғоялар генератори» сифатида фақатгина етакчи олим ва 
мутахассислар эмас, балки муҳандислар, малакали ишчилар, 
функционал хизматлар мутахассислари ҳам хизмат кўрсатиши 
мумкин.