Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

тўртинчидан, ривожланган суғурта бозори йўқ шароитда қишлоқ 
хўжалиги ишлаб чиқариши риски (таваккали) юқори; бешинчидан, 
амалда замонавий ва самарали молиявий менежментнинг йўқлиги 
инвестицион 
лойиҳалар 
реализацияси 
мониторингини 
қийинлаштирмоқда. Юқоридаги кўрсатиб ўтилган муаммоларни 
ҳал этиш ҳозирги куннинг энг долзарб масалаларидан биридир. 
Қишлоқ хўжалиги корхоналарга инвестицияларни жалб этиш 
орқали корхоналарда янги иш ўринлaрини ярaтиш вa aҳoли 
дaрoмaдини oшириш бoрaсидaги имкониятларидан тўлароқ 
фойдаланиш, янги инновацион ғоялар ва технологияларни 
амалиётга жорий этиш лозим. 
Ўзбeкистoндa инвeстoрлaр учун, aйтиш мумкинки, кўп 
жиҳaтдaн бeқиёс, ўтa қулaй инвeстициoн муҳит, имтиёз вa 
прeфeрeнциялaр тизими ярaтилгaн, дeб aйтишгa бaрчa aсoслaримиз 
бoр. Иқтисoдиётимизгa жaлб қилинaётгaн xoрижий инвeстициялaр 
ҳaжми йилдaн йилгa oртиб бoрaётгaни ҳaм бунинг ёрқин 
дaлилидир.
Наманган вилояти Чортоқ туманидаги Камолиддин Зоҳидов 
раҳбарлик қилаётган “Анортоғ наслчилик-бўрдоқичилик” фермер 
хўжалигида 2008 йили 141 бош қорамол бор эди. Ўша йили 
Германиядан 47 бош зотли қорамол келтирилди. Белгиланган 
рацион асосида парвариш қилинган чорва сони кўпайгани сайин 
фермер хўжалигининг иқтисодий самарадорлиги ҳам ортиб борди. 
Чорвачилик комплексида катта ҳажмдаги реконструкция 
ишлари 
амалга 
оширилди. 
Қорамолларни 
парваришлашга 
замонавий 
технологиялар 
жорий 
этилди. 
Тўлиқ 
компьютерлаштирилган соғиш заллари қурилди. Қорамол ва 

---

260
бузоқларни қишда сақлаш учун Германия технологияси асосида 
қурилган молхоналар ишга туширилди. 
Ушбу фермер хўжалигига 2010 йилга келиб 120 га ер майдони 
қўшиб олинди ва кўптармоқли фермер хўжалигига айлантирилди. 
Бу фермер хўжалиги чорва молларидан ва етиштирилаётган 
маккажўхори силоси чиқиндиларидан муқобил энергия ишлаб 
чиқаришни йўлга қўйди. Сабзавот маҳсулотларини етиштиришга 
мўлжалланган иссиқхоналарга ушбу биогаз ёрдамида энергия 
манбалари етказиб турилди. Ҳозирги кунда ушбу фермер хўжалиги 
етказиб бераётган биогаз нафақат фермер хўжалигини, балки 
атрофдаги қишлоқ жойларини биогаз билан таъминламоқда.
Иқтисодиётда 
инновациявий 
фаолиятни 
таркибий 
ўзгаришларини янада чуқурлаштириш, корхоналарнинг инвестиция 
фаолиятини жадаллаштириш, ишлаб чиқаришни модернизация 
қилиш, техник ва технологик жиҳатдан қайта қуроллантириш 
дастурларини амалга оширишда хорижий инвестициялар, аввало, 
тўғридан-тўғри инвестицияларнинг ўрни беқиёсдир. Бунда илғор 
технологияларни татбиқ этиш, янги иш ўринлари яратиш ва шу 
асосда мамлакатимиз иқтисодиётининг барқарор ва бир маромда 
ривожланишини таъминлаш имконияти яратилади. Ривожланган 
давлатлар тажрибаси шуни кўрсатадики, чет эл инвестицияси жалб 
қилиниши мазкур давлатларнинг юксак даражада тараққий 
этишида ҳал қилувчи омиллардан бири бўлган. Қуйида берилган 
жадвалда мамлакатимизга жалб қилинган хорижий инвестициялар, 
шунингдек, тўғридан-тўғри киритилган инвестицияларни йиллар 
бўйича ўзгариш суръати келтирилган (10.1.1-жадвал). 
Жадвалдан кўриниб тарибдики, 2017 йилда хорижий 
инвестициялар ҳажми 4,7 миллиард АҚШ долларидан кўпроқни 
ташкил этган. Бу кўрсаткич 2010 йилдагидан қарийб 1039,7 
миллион АҚШ долларига кўп эканини кузатиш мумкин.

---

261
10.1.1-жадвал