Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

биринчидан, ишлаб чиқаришга замонавий техника ва 
технологияларни жорий этиш олиш орқали экспортга мўлжалланган 
маҳсулотларни ишлаб чиқаришни ривожлантиради; 
иккинчидан, импорт ўрнини босувчи товар ишлаб чиқаришни 
йўлга қўйиш ва бунинг учун хорижий инвестицияларни 
иқтисодиётнинг устувор соҳаларига йўналтириш ва пировардида 
аҳолининг меъёрдаги турмуш даражасини таъминлаш имконини 
яратади; 
учинчидан, кичик бизнесни ривожлантириш ва қишлоқ 
хўжалиги ишлаб чиқаришини кенгайтириш орқали ўсиб бораётган 
аҳолини иш жойлари билан таъминлайди;
тўртинчидан, корхоналарнинг эскирган ишлаб чиқариш 
қувватларини, моддий-техник базасини янгилайди ва техник қайта 
қуроллантиради. 
Қишлоқ хўжалиги корхоналарини самарали ва барқарор 
ривожланишининг 
зарур 
шарти 
уларни 
етарлича 
инвестициялашдир. Иқтисодиёт сиёсатининг муҳим вазифаси эса 
корхоналарни инвестициялаш даражасини ошириш учун қулай 
шароит яратишдан иборат.
2017 
йилда 
мамлакатимизга 
капиталга 
киритилган 
инвестициялар ҳажми 60 719,2 млрд сўмни ёки 2016 йилга 
нисбатан 107,1 %ни ташкил этди. Молиялаштириш манбалари 
бўйича таҳлил қилинганда, жорий даврда ўзлаштирилган асосий 
капиталга инвестицияларнинг катта қисми жалб этилган маблағлар 
ҳисобига тўғри келди-34057,3 млрд сўм ёки жами ўзлаштирилган 
инвестицияларнинг 56%и, корхона ва аҳолининг ўз маблағлари 
ҳисобидан эса 26673,5 млрд сўм ёки жами ўзлаштирилган 
инвестицияларнинг 44 %ини ўзлаштирилди. Жалб этилган 
маблағлар таркибида тўғридан-тўғри ва бошқа кафолатланмаган 
хорижий инвестиция ва кредитларнинг улуши катта бўлди. 

---

258
Тўғридан-тўғри ва бошқа кафолатланмаган хорижий инвестиция ва 
кредитларнинг 2017 йилда ўзлаштирилган асосий капиталга 
инвестициялар жами ҳажмида 20,4 %ни, жалб этилган маблағлар 
ҳисобидан ўзлаштирилган асосий капиталга инвестициялар 
ҳажмида эса 36,4 %ни ташкил этди. 
Давлат инвестицион сиёсатининг асосий тамойиллари 
замонавий босқичда мавжуд фоиз ставкаларининг пасайиши 
иқтисодиётнинг реал секторидаги инвестицияларнинг мос келувчи 
самарадорлиги даражасигача пасайтириш, мавжуд солиқ тизимини 
соддалаштириш, амортизация сиёсатини такомиллаштириш, ташқи 
ва 
ички 
инвесторларнинг 
бевосита 
инвестицияларини 
рағбатлантириш мақсадида инвестицион рискларни пасайтириш 
учун ташкилий-ҳуқуқий шароитларни шакллантириш ва бюджет 
инвестицион ресурсларини танлов асосида жойлаштириш орқали 
улардан фойдаланишнинг самарадорлигини оширишдан иборат. 
Қишлоқ 
хўжалиги 
корхоналарда 
инвестицияларнинг 
жозибадорлигини белгиловчи омиллар жуда катта аҳамиятга эга. 
Булар жумласига корхоналарнинг ривожланиш суръатлари ва 
истиқболлари, реал сектор тармоқларининг ўртача рентабеллик 
даражаси, тармоққа хос бўлган инвестиция таваккалчилиги 
хатарлари ва қонунчиликда белгиланган инвестиция имтиёзлари ва 
кафолатлари бўлиши керак.
Ишлаб чиқариш саноатига инвестициялар ҳажми 8746,8 млрд 
сўмни ва жами инвестициялардаги улуши 14,4 %ни ташкил этди. 
Ишлаб чиқариш саноати таркибида энг кўп инвестиция 
ўзлаштирилган 3 фаолият тури қуйидагилар: металлургия саноати 
1305,6 млрд сўм (жами асосий капиталга инвестициялардаги улуши 
2,2%), озиқ-овқат, ичимлик, тамаки маҳсулотлари ишлаб чиқариши 
1265,4 млрд сўм (2,1%), текстиль маҳсулотлари ишлаб чиқариши 
1177,7 млрд сўм (1,9%). 
Қишлоқ хўжалиги корхоналарда инвестиция жалб қилишни 
тўхтатиб турган омиллар қуйидагилар: биринчидан, инвесторлар 
ажратган маблағлари қайтиши бўйича етарли кафолатга эга 

---

259
эмаслар; иккинчидан, қоидага кўра, инвестицион лойиҳаларни 
реализация қилиш учун керак бўладиган инвестиция ҳажми, 
лойиҳани таъминлаш учун ташаббускор томонидан тақдим 
этиладиган гаров ҳажмидан сезиларли ортади; учинчидан, гаров 
сифатида тақдим этиладиган мулкнинг ликвидлиги ўта паст;