Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалиги ва агротехнология

 
5.4.1-расм. Андижон вилоятида оила аъзолари жон бошига 
ҳисобланган пул даромадларининг 2016-2020 йилларда ўзгариш чизиқли 
функцияси 
Биринчиси, маълумотларни ҳудудлар кесимида чизиқли функция 
асосида моделлштирилди. Бунда йиллик ўзгаришлар ўсувчан хусуситятга эга 
бўлиб Шаҳрихон туманида оила аъзолари жон бошига ҳисобланган пул 
даромадлар миқдори анча юқорилиги яққол ифодаланмоқда (5.4.1-расм). 
Иккинчидан, натурал логорифм функциясида олинган натижалар 
вазиятга анча ойдинлик киритди. Чунки, бу функция қийматларни яхлитлаш 
ва текислаш асосида 5 йиллик вақт оралиғини кенгроқ ифодалаш имконини 
берди (5.4.2-расм). Расмда Шаҳрихон ва Асака туманларидаги ҳолат 
бошқаларги нисбатан юқори эканлиги тасдиқланди. 

---

243 
 
5.4.2-расм. Андижон вилоятида оила аъзолари жон бошига 
ҳисобланган пул даромадларининг 2016-2020 йиллардаги ўзгариш 
натурал логорифм функцияси 
Учинчидан, қийматларнинг кескин динамикаси бўйича таҳлил 
қилинганда ҳисобланган пул даромадларининг ўсиш ва пасайиш 
тенденциялари намоён бўлди. Бу эса, бизга ARIMA модели шартлари кўра 
ҳпр бир кузатилган йиллар оралиғидаги фарқлар (lag) ва қолдиқлар аосида 
таҳлил қилишдан олдин умумий тасвирий сатистикани шакллантириш 
имконин берди (5.4.3-расм). 

---

244 
5.4.3-расм. Андижон вилоятида оила аъзолари жон бошига 
ҳисобланган пул даромадларининг 2016-2020 йиллар динамикаси 
Прогнозлаш жараёнида биз Андижон вилоятининг оила аъзолари жон 
бошига ҳисобланган пул даромадларининг умумий қийматига нисбатан 16 
ҳудудни ўрганиб чиқдик. Бунда танланган тўплам маълумотларини юзага эга 
бўлган график (area chart) асосида таҳлил қилдик. Масалан 5.1.3-расмда жами 
туман бўйича натижалар таҳлил амалга оширилган. 

---

245